Zadanie 1. (1 pkt)Na zdjęciu lotniczym, wykonanym znad miejsca położonego w prawym górnym rogu pola B1 barwnej mapy, znajduje się fragment terenu przedstawionego na tej mapie w polach: A1, B1, A2, B2. Odczytaj z mapy i podaj: - nazwę pasma górskiego oznaczonego na fotografii literą A. Łysogóry - nazwę miejscowości oznaczonej na fotografii literą B. Bodzentyn Zadanie 2. (2 pkt) Odszukaj na mapie i wpisz do tabeli nazwy niżej opisanych obiektów geograficznych. Opis obiektu: Wzniesienie o dwóch szczytach położone w Paśmie Klonowskim. Nazwa obiektu: Miejska Góra Opis obiektu: Obszar ochrony ścisłej na północny zachód od drogi z Bodzentyna do Świętej Katarzyny. Nazwa obiektu: Mokry Bór Opis obiektu: Hotel w paśmie Łysogór przy czerwonym szlaku turystycznym między Hucką Górą a Łysą Górą. Nazwa obiektu: Jodłowy Bór Opis obiektu: Miejscowość położona na południowych stokach Łysogór, w której znajduje się Muzeum Wsi Kieleckiej. Nazwa obiektu: Kakonin Zadanie 3. (1 pkt) Podaj wysokość bezwzględną miejsca, w którym droga z Celin do Woli Szczygiełkowej przecina w polu B1 granicę Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Wysokość bezwzględna wynosi 290 m Zadanie 4. (1 pkt)Oblicz odległość w terenie w linii prostej między szczytem Łysicy (pole A2) a Przełęczą Św. Mikołaja (pole B2). Podaj wynik z dokładnością do 0,1 km. Odległość na mapie - 4,4 cm skala 1:60 000 1 cm - 0,6 km 4,4 cm - x x=2,6 km Odległość w terenie wynosi 2,6 km Zadanie 5. (1 pkt) Rumowiska skalne, nazywane gołoborzami, stanowią harakterystyczny element rzeźby Gór Świętokrzyskich. Podkreśl nazwy dwóch wzniesień, na stokach których znajdują się rumowiska skalne. Psarska (pole A1) Agata (pole A2) Miejska Góra (pole B1) Łysa Góra (pole D3) Zadanie 6. (1 pkt) Wola Szczygiełkowa i Podłysica są miejscowościami położonymi w bliskim sąsiedztwie Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Turysta wybrał spośród nich Podłysicę na miejsce noclegu i wyjścia na piesze wycieczki do Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Na podstawie mapy uzasadnij wybór turysty, podając dwa argumenty. 1. Mała odległość od większej miejscowości (w tym wypadku są to Bieliny) 2. Blisko do czerwonego szlaku turystycznego, którym można dojść na Łysą Górę - najwyższy szczyt Łysogór. Zadanie 7. (2 pkt) Poniższy profil topograficzny wykonano wzdłuż zaznaczonej na mapie linii AB. Korzystając z mapy, przyporządkuj podanym w tabeli obiektom numery, którymi je oznaczono na powyższym profilu. Obiekt: Gajówka Rachtanka Numer na profilu: 4 Obiekt: Granica obszaru ochrony ścisłej (OOŚ) Łysica Numer na profilu: 2 Obiekt: Granica Świętokrzyskiego Parku Narodowego Numer na profilu: 5 Obiekt: Rzeka Czarna Woda Numer na profilu: 3 Zadanie 8. (2 pkt) Wymień walory turystyczne: dwa przyrodnicze i dwa pozaprzyrodnicze obszaru położonego na mapie w polach D3, E3. Turystyczne walory przyrodnicze: 1. Unikatowa Puszcza Jodłowa na Obszarze Ochrony Ścisłej Święty Krzyż 2. Gołoborza na stokach Łysej Góry Turystyczne walory pozaprzyrodnicze: 1. Liczne obiekty muzealne 2. Rozbudowana baza noclegowa w Podłysicach oraz Nowej Słupi Zadanie 9. (2 pkt) Na drodze prowadzącej przez obszar ochrony ścisłej Święty Krzyż (pola D3, E3) ograniczono ruch samochodowy. Zaproponuj trzy inne działania, które może podejmować dyrekcja Świętokrzyskiego Parku Narodowego w celu zmniejszenia negatywnego wpływu ruchu turystycznego na środowisko przyrodnicze obszaru ochrony ścisłej Święty Krzyż. 1. Zakaz rozbijania namiotów. 2. Przeprowadzenie specjalnej ścieżki ekologicznej, która uświadamia turystom, jak zwiedzać obszar, by nie zakłócić ekosystemu. 3. Zakaz pozostawiania śmieci na obszarze ochrony ścisłej. 4. Wyznaczenie obszarów, po których nie mogą poruszać się turyści. Zadanie 10. (2 pkt) Na rysunku przedstawiono długości trwania dnia i nocy w ciągu roku w wybranym miejscu kuli ziemskiej. a) Podaj na podstawie rysunku, ile godzin trwa dzień w tym miejscu podczas przesilenia letniego. Odpowiedź: 24 godz. b) Spośród podanych niżej miejsc wybierz to, dla którego przedstawiono na rysunku czas trwania dnia i nocy w ciągu roku. biegun północny, koło podbiegunowe północne, równik, zwrotnik Raka Odpowiedź: Koło podbiegunowe północne. Zadanie 11. (2 pkt) Na mapie synoptycznej przedstawiono rozkład ciśnienia atmosferycznego, fronty atmosferyczne i strefy opadów w Europie w wybranym dniu. a) Wpisz w trzy puste kwadraty na mapie litery, którymi oznacza się układy niskiego ciśnienia (N) oraz wysokiego ciśnienia (W). b) Podkreśl nazwę miasta, w którym wiatr wiał z największą prędkością. A. Madryt B. Paryż C. Warszawa D. Moskwa Zadania 12. i 13. wykonaj na podstawie klimatogramów przedstawiających roczny przebieg średnich miesięcznych wartości temperatury powietrza i miesięcznych sum opadów atmosferycznych w Białymstoku, Szczecinie, Zakopanem i Paryżu. Zadanie 12. (1 pkt) Podanym w tabeli miastom przyporządkuj klimatogramy. Miasto: Zakopane Klimatogram: A Miasto: Paryż Klimatogram: D Zadanie 13. (1 pkt) Oblicz roczną amplitudę temperatury w miejscowości, z której pochodzą dane klimatyczne przedstawione na klimatogramie A. Podaj wynik z przybliżeniem do 1° C. Zapisz wykonywane obliczenia. Roczna amplituda temperatury: 20 stopni Celsjusza Zadania 14. i 15. wykonaj na podstawie tekstu i własnej wiedzy. ... Zadanie 14. (2 pkt) Uzasadnij, podając trzy argumenty, że życie mieszkańców opisanych krajów jest uzależnione od monsunów. 1. Dostęp do wody pitnej uzależniony jest od opadów. 2. W porze suchej nie można nic uprawiać. 3. Nadmierna wilgoć determinuje groźne infekcje. Zadanie 15. (2 pkt) Zaproponuj trzy działania, które powinien podejmować rząd Bangladeszu, aby złagodzić negatywne skutki monsunu letniego. 1. Budowa wałów przecipowodziowych. 2. Przeprowadzenie akcji szczepień przeciw chorobom przewodu pokarmowego. 3. Wprowadzenie zakazu osiedlania się na terenach zalewowych. Zadanie 16. (1 pkt) Zaznacz dwie przyczyny, które mogłyby spowodować wzrost zasolenia wody w Morzu Bałtyckim. A. Wzrost rocznej sumy opadów na obszarze zlewiska Bałtyku. B. Spadek rocznej sumy opadów na obszarze zlewiska Bałtyku. C. Wzrost średniej rocznej temperatury powietrza na obszarze zlewiska Bałtyku. D. Obniżenie średniej rocznej temperatury powietrza na obszarze zlewiska Bałtyku. Zadanie 17. (1 pkt) Na rysunku przedstawiono wybrane pasma górskie w Górach Świętokrzyskich. Na podstawie rysunku i własnej wiedzy wpisz obok każdego zdania literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, gdy zdanie jest fałszywe. Pasma: Chęcińskie i Masłowskie są wyrzeźbione z tego samego rodzaju skał. F Pasma: Chęcińskie i Zelejowskie są wyrzeźbione ze skał osadowych P Pasma: Zgórskie i Dymińskie są wyrzeźbione ze skał magmowych. F Zadanie 18. (1 pkt) Na rysunku przedstawiono plan lodowca górskiego Arolla w Alpach Szwajcarskich. Wpisz litery, którymi oznaczono na rysunku: - pola firnowe lodowca B - jęzor lodowcowy A - granicę wiecznego śniegu C Zadanie 19. (2 pkt) Poniższy tekst opisuje jeden z rodzajów ruchów wód morskich. ... a) Podaj nazwę opisanej fali. TSUNAMI b) Podkreśl trzy zjawiska, które mogą spowodować powstanie takiej fali. A. przyciąganie wody przez Księżyc i Słońce B. powstanie uskoku w dnie morza C. podmorski wybuch wulkanu D. zmiana prędkości pasatu wiejącego nad oceanem E. powstanie podmorskiego osuwiska Zadanie 20. (2 pkt) Na mapie zaznaczono numerami 1 - 4 obszary różniące się gęstością zaludnienia. Do zaznaczonych na mapie numerami 1 - 4 obszarów przyporządkuj główną przyczynę dużej lub małej gęstości zaludnienia, wybierając spośród podanych poniżej. A. nadmiar ciepła i wilgoci B. niedobór ciepła C. niedobór wody D. duża wysokość nad poziomem morza E. żyzne gleby Obszar 1 (numer na mapie) - Przyczyna B Obszar 2 (numer na mapie) - Przyczyna A Obszar 3 (numer na mapie) - Przyczyna E Obszar 4 (numer na mapie) - Przyczyna C Zadanie 21. (2 pkt) Spośród poniżej wymienionych miast wybierz i wpisz do tabeli te, które powstały na wybrzeżach kontynentów. Obok każdego z tych miast wpisz państwo, w którym to miasto się znajduje. Bagdad, Bombaj, Delhi, Meksyk, Rio de Janeiro Miasto - - Państwo - Indie Miasto - 2. Rio de Janeiro - Państwo - Brazylia Zadanie 22. (2 pkt) Na wykresie przedstawiono strukturę płci i wieku ludności Polski w 2006 r. a) Podkreśl poprawną odpowiedź. Liczebność osób w wieku dziesięciu lat w 2006 roku wynosiła około A. 220 tys. B. 280 tys. C. 350 tys. D. 430 tys. b) Podaj główną przyczynę dużej liczebności roczników ludności Polski z przedziałów wiekowych oznaczonych na wykresie literą A. Jest to pokolenie urodzone w latach po drugiej wojnie światowej, stabilizacja sprzyjała decyzji o powiększeniu rodziny. Zadanie 23. (2 pkt) Na mapie zaznaczono wybrane krainy geograficzne. a) Przyporządkuj do numerów w tabeli nazwy krain geograficznych wybrane z poniższych. Bieszczady, Pieniny, Nizina Śląska, Wyżyna Śląska, Wyżyna Lubelska, Żuławy Wiślane, Pojezierze Suwalskie Numer na mapie - 3 - Kraina geograficzna - Pojezierze Suwalskie Numer na mapie - 5 - Kraina geograficzna - Wyżyna Lubelska Numer na mapie - 7 - Kraina geograficzna - Bieszczady b) Podaj numery trzech obszarów, które spośród zaznaczonych na mapie numerami 1 - 7 mają najkorzystniejsze warunki naturalne dla rolnictwa. 4, 2, 5 Zadanie 24. (2 pkt) Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli nazwy parków narodowych wybrane z poniższych. Poleski, Gór Stołowych, Słowiński, Ojcowski Wybrane walory parku narodowego: Rzeźba krasowa, ostańce skalne, nietoperze, Dolina Prądnika Nazwa parku narodowego: Ojcowski Wybrane walory parku narodowego: Liczne jeziora krasowe, rozległe tereny bagienne, torfowiska Nazwa parku narodowego: Poleski Wybrane walory parku narodowego: Ostańce piaskowcowe, labirynty skalne, torfowiska wysokie Nazwa parku narodowego: Góry Stołowe Zadanie 25. (2 pkt) Na wykresie przedstawiono wielkość wydobycia węgla kamiennego w wybranych państwach w latach 1950-2000. a) Podaj nazwę państwa, w którym nastąpiła największa zmiana wielkości wydobycia węgla kamiennego między 1990 a 2000 r. Indie b) Porównaj tendencje w wydobyciu węgla kamiennego w Polsce i RPA w latach 1950-2000. Wydobycie węgla kamiennego w RPA w latach 1950-2000 systematycznie wzrastało do około 225 mln ton w 2000 roku. Wyraźny wzrost wydobycia miał miejsce w 1970 roku. W Polsce natomiast wydobycie w/w surowca wzrastało do roku 1980, kiedy to osiągnęło poziom niecałych 200 mln ton, a potem zaczęło gwałtownie spadać (obecnie wynosi 100 mln ton). Zadanie 26. (2 pkt) Podaj dwa pozytywne i dwa negatywne skutki społeczno-ekonomiczne restrukturyzacji surowcowych okręgów przemysłowych w Polsce. Pozytywne skutki społeczno-ekonomiczne: 1. Zwiększenie zróżnicowania źródeł dochodów ludności, nie są zależne od cen surowca. 2. Wprowadzenie nowoczesnych, bardziej efektywnych form zarządzania przedsiębiorstwami i nowych technologii. Negatywne skutki społeczno-ekonomiczne: 1. emigracja 2. bezrobocie Zadanie 27. (2 pkt) Podaj dwie przyczyny, które powodują, że morza szelfowe są najintensywniej wykorzystywaną gospodarczo częścią Wszechoceanu. 1. Morza te są płytsze, przez co dociera tam więcej światła. Sprzyja to rozwojowi morskiej flory i fauny, umożliwia połów ryb. 2. Morza szelfowe były kiedyś środowiskiem lądowym. Powstawały tam złoża różnych surowców, które obecnie można wydobywać. Proces ten ułatwia mała głębokość akwenów. Zadanie 28. (1 pkt) Uzupełnij ciąg przyczynowo-skutkowy, przedstawiający degradację lasów, wpisując w odpowiednie pola litery od A do E. A. Powstawanie kwaśnych opadów B. Emisja tlenków siarki i azotu C. Zakwaszenie gleb D. Uszkodzenie liści, igieł drzew E. Powstawanie w atmosferze kwasu siarkowego, siarkawego, azotowego Spalanie paliw kopalnych -> B -> E -> A -> C/D - > Degradacja lasów Zadanie 29. (2 pkt) W tabeli przedstawiono wartości wskaźników społeczno-ekonomicznych wybranych państw z lat 2005-2008. a) Wpisz we właściwe miejsca w tabeli litery, którymi oznaczono podane poniżej sektory gospodarki. A. przemysł B. rolnictwo C. usługi Rubryka "Struktura zatrudnienia według sektorów gospodarki w % (2005-2006):" 1. kolumna: B 2. kolumna: A 3. kolumna: C b) Sformułuj wniosek wynikający z porównania wartości PKB na 1 mieszkańca z wartościami wskaźnika zgonów niemowląt w państwach wymienionych w tabeli. Porównując wartości PKB na 1 mieszkańca z wartościami wskaźnika zgonów niemowląt, można zauważyć, że wraz ze wzrostem PKB maleje liczba zgonów. Zadanie 30. (2 pkt) Na mapie konturowej zaznaczono literami A - E wybrane kraje w Europie. Wpisz do tabeli oznaczenia literowe i nazwy czterech krajów, które powstały jako samodzielne państwa po 1989 roku. Oznaczenie literowe na mapie - A - Nazwa państwa - Łotwa Oznaczenie literowe na mapie - B - Nazwa państwa - Słowacja Oznaczenie literowe na mapie - E - Nazwa państwa - Macedonia Oznaczenie literowe na mapie - D Nazwa państwa - Bośnia i Hercegowina Zadanie 31. (1 pkt) Kurdowie nie posiadają własnego państwa. Największe skupisko Kurdów znajduje się w górzystej krainie zwanej Kurdystanem. Spośród podanych wybierz trzy państwa, na obszarze których znajduje się terytorium Kurdystanu. Arabia Saudyjska, Irak, Izrael, Indie, Iran, Tajlandia, Turcja 1. Irak, 2. Iran, 3. Turcja

Zadanie 1. (1 pkt)Na zdjęciu przedstawiono Dolinę Będkowską i skałę nazywaną Sokolicą (A3).Podaj kierunek geograficzny, w którym skierowano obiektyw aparatu fotograficznego podczas wykonywania wschódZadanie 2. (1 pkt)Na północny zachód od Doliny Będkowskiej znajduje się forma terenu mająca postać otworu wydrążonego przez wodę powierzchniową zanikającą pod powierzchnią ziemi. Nazwa formy: ponor ŁykowiecPole mapy: A2 Zadanie 3. (2 pkt)Na barwnej mapie przedstawiono trzy tabelę nazwami dolin, do których odnoszą się podane część doliny wyróżniająca się walorami przyrodniczymi została objęta szczególną ochroną przyrody. - Dolina Bolechowicka W płaskim dnie doliny znajduje się kilka stawów rybnych. - Dolina Będkowska Kręta dolina, która w górnym odcinku kończy się wąwozem. - Dolina Kobylańska Wylot doliny jest położony w przysiółku Łączki Kobylańskie u podnóża Kobylskich Gór. - Dolina Będkowska Zadanie 4. (2 pkt)Wymień trzy przyrodnicze cechy tej części Doliny Będkowskiej, w której płynie potok Płaskie dno doliny 2. Zbocza doliny pokryte są roślinnością 3. Występują liczne wychodnie skałZadanie 5. (1 pkt)Zaznacz poprawne dokończenie na mapie liczne formy skalne występujące na zboczach Doliny Kobylańskiej są zbudowane ze skał:A) magmowych głębinowychB) magmowych wylewnychC) osadowych okruchowychD) osadowych organicznych Zadanie 6. (2 pkt)Przedstaw podobieństwa i różnice w środowisku przyrodniczym oraz w zagospodarowaniu Doliny Będkowskiej i Doliny Kobylańskiej. Podobieństwo: przyrodnicze: zbocza obu dolin pokryte są lasamiw zagospodarowaniu: w obu dolinach poprowadzono szlaki turystyczne Różnica:przyrodnicza: tylko w dnie Doliny Będkowskiej płynie ciekw zagospodarowaniu: tylko w dnie Doliny Będkowskiej poprowadzono drogę asfaltową Zadanie 7. (2 pkt) W dniu 22 czerwca zmierzono w jednym miejscu przedstawionych na mapie wysokość Słońca w momencie górowania. Zmierzona wysokość wyniosła 63 º 15' Oblicz szerokość geograficzną miejsca, w którym dokonano pomiaru. Przyjmij wartość deklinacji Słońca 23 º 26'. Zapisz obliczenia, a następnie wybierz położenie miejsca pomiaru wśród podanych poniżej, podkreślając poprawne dokończenie zdania. Zadanie 8. (2 pkt)Porównaj granit i bazalt według podanych obie skały są skałami magmowymi. Granit jest skałą magmową głębinową, a bazalt magmową skały: granit jest jawno-krystaliczną skałą, a bazalt skrytokrystalicznąZawartość krzemionki: granit - duża zawartość krzemionki, bazalt - mała zawartość krzemionki Zadanie 9. (1 pkt)Założono, że wymienione poniżej formy polodowcowe powstały w wyniku działalności lądolodu w Polsce podczas tego samego zlodowacenia. A. morena czołowaB. sanderC. morena dennaD. pradolina Wpisz do schematu litery, którymi oznaczono podane formy. Uwzględnij kolejność położenia od północy ku południowi C,A,B,D Zadanie 10. (2 pkt) Na mapie literami od A do D oznaczono wybrane obszary, na których występują formy polodowcowe. Zadanie 11. (2 pkt)Na schemacie przedstawiono ogólną cyrkulację atmosfery. Literami od A do F oznaczono wybrane strefy szerokości Podaj litery wskazujące strefy szerokości geograficznych, w których dominują:- pasaty: C,D- wiatry zachodnie: B,Eb) Wyjaśnij, jak powstają okołobiegunowe wyże obszary okołobiegunowe dociera mniej energii słonecznej, wobec tego powietrze nad tymi obszarami jest zimne, a przez to i ciężkie. Opadając wywiera większy nacisk na powierzchnię Ziemi. To oznacza właśnie wyższe ciśnienie atmosferyczne. Zadanie 12. (2 pkt)Jednym z przejawów procesu wietrzenia mechanicznego jest krystalizacja soli w szczelinach skalnych. Krystalizując, sole zwiększają objętość, rozszerzają szczeliny i powodują rozpad Zaznacz nazwę klimatu, w którym istnieją najdogodniejsze warunki do opisanego procesu krystalizacji soli w szczelinach subpolarnyB. umiarkowany morskiC. zwrotnikowy suchyD. równikowy wilgotnyb) Zaznacz czynnik, który przyczynia się do krystalizacji soli w szczelinach skał. A. Kwaśne Wysokie Wahania temperatury powietrza około 0 ° Wysokie roczne amplitudy temperatury powietrza. Zadanie 13. (2 pkt)Na mapie zaznaczono obszary wybranych wybrzeży do tabeli litery, którymi zaznaczono na mapie położenie opisanych wybrzeży. Wybrzeże poddawane jest wstrząsom sejsmicznym związanym z podsuwaniem się płyty oceanicznej pod kontynentalną. - DWybrzeże zostało ukształtowane przez rzeki i jęzory lodowców. - AWybrzeże o charakterze piaszczystej pustyni. Do niskich opadów na wybrzeżu przyczynia się przybrzeżny zimny prąd morski. - EWybrzeże, na którym duże amplitudy pływów w zatoce morskiej stwarzają warunki do wykorzystywania ruchów wody do produkcji energii. - B Zadanie 14. (3 pkt)Na mapie przedstawiono zasolenie powierzchniowych wód Sformułuj prawidłowość opisującą zmiany zasolenia wody wzdłuż linii miarę oddalania się od bieguna w kierunku zwrotnika wzrasta zasolenie Podaj dwie przyczyny wartości zasolenia wód oceanicznych oblewających Antarktydę. 1 niskie parowanie 2. topienie lodowców Podaj, w którym akwenie - Zatoce Perskiej czy Zatoce Gwinejskiej - jest większe zasolenie wody. Uzasadnij, podając dwa argumenty, dlaczego wody akwenu wskazanego przez Ciebie są bardziej zasolone. Akwen: Zatoka Perska 1. wysokie parowanie 2. Brak dopływu wód słodkich z rzekZadanie 15. (1 pkt)Wśród poniższych wykresów zamieszczono trzy wykresy przedstawiające wielkość przepływów Nilu w miejscach oznaczonych na mapie numerami literę, którą oznaczono wykres przedstawiający wielkość przepływów Nilu w miejscu wskazanym na mapie numerem 2. Wykres: AZadanie 16. (2 pkt)a) Zaznacz dwie formy rzeźby, które są skutkiem erozji kanionB. deltaC. przełomD. stalaktyt b) Podaj dwa przykłady działań gospodarczych człowieka przyczyniających się do rozwoju erozji wycinanie i wypalanie lasów 2. zbyt intensywny wypas zwierząt Zadanie 17. (2 pkt)a) Wpisz w tabeli, obok każdego opisu bariery rozwoju osadnictwa, właściwą nazwę wybraną z świetlna wodna grawitacyjnaWystępuje na skutek niskich wartości ciśnienia atmosferycznego oraz zmniejszonej ilości tlenu w powietrzu. - grawitacyjnaWystępuje wyłącznie w wysokich szerokościach geograficznych. - świetlna Występuje na skutek niskich wartości ciśnienia atmosferycznego oraz zmniejszonej ilości tlenu w powietrzu. - grawitacyjnaWystępuje wyłącznie w wysokich szerokościach geograficznych. - świetlnab) Obok każdego z podanych obszarów wpisz po dwie główne przyrodnicze bariery rozwoju osadnictwa wybrane spośród podanych w poleceniu a).Nowa Ziemia: termiczna, świetlnaAndy: grawitacyjna, termiczna Zadanie 18. (2 pkt)Na mapie przedstawiono wartości salda migracji wewnętrznych na pobyt stały w 2012 roku według województw oraz płci Sformułuj dwa wnioski odnoszące się do migracji wewnętrznych w Polsce według Polacy migrują do województw z silnymi ośrodkami miejskimi (Trójmiasto - pomorskie, Warszawa - mazowieckie, Kraków - małopolskie) 2. W większości województw częściej migrują kobiety b) Przedstaw dwa skutki migracji wewnętrznych w województwie lubelskim dla sytuacji społeczno-gospodarczej tego Znacznie częściej migrują kobiety. Może wystąpić problem związany z opieką nad dziećmi 2. Odpływ dobrze wykwalifikowanej kadry, która mogłaby rozwijać gospodarczo dane województwo Zadanie 19. (2 pkt)Na mapie literami A-C oznaczono trzy trasy podróży. Każda trasa prowadzi przez obszary, na których ludność używa języków urzędowych z rodziny języków do tabeli nazwy języków urzędowych (z rodziny języków indoeuropejskich) używanych na obszarach państw, przez które prowadzą zaznaczone na mapie trasy podróżyA - hiszpańskiB - francuski, portugalskiC - hiszpański Zadanie 20. (2 pkt)Na mapie zaznaczono główne obszary występowania wybranych surowców energetycznych w Podaj nazwę surowca energetycznego, którego główne obszary występowania na mapie oznaczono w legendzie literą kamiennyb) Wymień dwa przykłady przeobrażeń środowiska przyrodniczego obszarów intensywnej eksploatacji surowca energetycznego, któremu odpowiada na mapie litera Degradacja pokrywy glebowej i szaty roślinnej przez wydobywanie metodą odkrywkową 2. Powstanie leja depresyjnego - obniżenie zwierciadła wód gruntowychZadanie 21. (1 pkt)Wymień dwa sposoby zmniejszania zużycia surowców naturalnych w gospodarce, stosowane we współczesnym Recykling surowców wcześniej używanych 2. Wzrost zużycia surowców odnawialnych kosztem surowców nieodnawialnych Zadanie 22. (3 pkt)Na wykresach przedstawiono zmiany w wydobyciu wybranych surowców energetycznych na świecie w latach 2000-2010. Każdemu z wymienionych w tabeli surowców energetycznych przyporządkuj właściwy opis oraz wykres przedstawiający zmiany w jego naftowarudy uranuwęgiel brunatny A. Surowiec wykorzystywany w energetyce od drugiej połowy XX wieku. Miał zastosowanie także w przemyśle zbrojeniowym. Występuje w wielu rejonach świata, ale złoża są na ogół ubogie. Charakteryzuje się dużą wydajnością Największe złoża znajdują się w Ameryce Południowej i Azji. W wielu krajach wysoko rozwiniętych zaprzestano jednak jego wydobycia, ale w krajach dynamicznie rozwijających przemysł zapotrzebowanie na ten surowiec stale Koszty pozyskiwania surowca są relatywnie niskie. Światowe wydobycie koncentruje się w Europie. Złoża ulegają stosunkowo szybkiemu wyczerpywaniu ze względu na małe zasoby Początkowo wydobycie koncentrowało się w Ameryce Północnej i Południowej. Obecnie największe wydobycie przypada na kraje położone w Azji. Duży popyt na ten surowiec powoduje, że jego eksploatacja jest podejmowana nawet w bardzo trudnych warunkach przyrodniczyc Zadanie 23. (2 pkt)Na mapie zaznaczono i wskazano strzałkami wybrane państwa z grupy głównych producentów kawy w 2013 Na podstawie mapy wymień po jednym państwie Ameryki Południowej, Afryki i Azji z grupy głównych producentów Południowa: Brazylia lub Kolumbia Afryka: Etiopia lub Uganda Azja: Wietnam lub Indonezja b) Zaznacz poprawne dokończenie klimatu, które są charakterystyczne dla zaznaczonych na mapie państw i sprzyjają uprawie kawy, to A. niewielkie roczne amplitudy temperatury powietrza i wysokie sumy opadów gorące, suche lata, wilgotne zimy i małe dobowe wahania temperatury wysokie temperatury przez cały rok, skąpe opady w porze lata i obfite opady duże roczne amplitudy temperatury powietrza i obfite opady przez cały rok. Zadanie 24. (2 pkt)Niektóre cechy środowiska geograficznego Polski wpływają niekorzystnie na rozwój Uzasadnij, dlaczego w Polsce na uprawę ziemi niekorzystny wpływ wywiera niewielka grubość pokrywy pokrywa śnieżna stanowi warstwę ochronną dla roślin ozimych przed Uzasadnij, podając dwa argumenty, dlaczego wysoki udział gospodarstw o powierzchni poniżej 5 ha w strukturze gospodarstw Polski jest jedną z barier rozwoju Rozdrobnienie gospodarstw sprzyja obniżeniu towarowości 2. Wysoki udział gospodarstw o powierzchni poniżej 5 ha ogranicza specjalizację w rolnictwieZadanie 25. (1 pkt)W tabeli zestawiono państwa o najwyższym pogłowiu w 2010 roku wybranych zwierząt gospodarskich. Uzupełnij tabelę nazwami zwierząt gospodarskich dobranymi spośród owce trzoda chlewna Zadanie 26. (2 pkt)Przedstaw zaletę i wadę przemysłowego chowu zwierząt gospodarskich. Zaleta: chów przemysłowy umożliwia automatyzację i mechanizację produkcji, a co za tym idzie jej wzrost. Może to ograniczyć ryzyko głoduWada: 1. Znaczny wzrost zużycia energii 2. Wzrost zanieczyszczenia środowiska ściekami - głównie gnojowica 3. Niehumanitarne traktowanie zwierzątZadanie 27. (2 pkt)W tabeli przedstawiono spożycie niektórych artykułów w wybranych państwach. Uzupełnij tabelę nazwami państw dobranymi spośród Indie Japonia Stany Zjednoczone Zadanie 28. (1 pkt)Uzasadnij, podając dwa argumenty, dlaczego w krajach słabo rozwiniętych występują inne wartości spożycia mięsa na 1 mieszkańca niż w krajach wysoko Wysokie koszty produkcji mięsa 2. W krajach słabo rozwiniętych środowisko naturalne utrudnia chów zwierząt (choroby, pasożyty, susze)Zadanie 29. (2 pkt)Każdej grupie państw przyporządkuj jedną charakterystyczną dla całej grupy cechę społeczną lub Indonezja, Turcja, Albania - 2 Liczebna przewaga wyznawców islamu nad wyznawcami innych Bułgaria, Ukraina, Łotwa - 1 Ujemny przyrost Norwegia, Holandia, Rosja - 5. Duży eksport gazu Hiszpania, Malta, Francja - 4. Przynależność do Unii Europejskiej. Zadanie 30. (2 pkt) Na wykresach przedstawiono użytkowanie gruntów w wybranych państwach świata w % ogólnej powierzchni. Wpisz pod każdym z wykresów nazwę odpowiedniego państwa. Wybierz ją spośród Islandia Niemcy Rosja Ukraina Zadanie 31. (1 pkt)Uzasadnij, dlaczego na zachodnich wybrzeżach Ameryki Południowej występuje jedno z najzasobniejszych łowisk Oceanu Prąd Peruwiański (Humboldta) niesie za sobą dużo planktonu głębinowego, który unosi się ku powierzchni dzięki zjawisku 32. (2 pkt)Jednym ze skutków przełowienia łowisk morskich jest spadek populacji odławianych ryb. Podaj dwa inne negatywne skutki przełowienia łowisk Zakłócenie równowagi w ekosystemie wodnym i wymarcie innych organizmów (ptaków, fok) 2. Spadek dochodów przedsiębiorstw i osób, które utrzymują się z połowówZadanie 33. (2 pkt)Wyjaśnij, dlaczego wraz z rozwojem gospodarczym zmniejsza się zapotrzebowanie na przewóz towarów transportem kolejowym, a wzrasta zapotrzebowanie na usługi krajach o wysokim stopniu rozwoju gospodarczego dominuje zatrudnienie w usługach. Wymiana informacji i usług jest niezbędna. Do prawidłowego funkcjonowania tej gałęzi 34. (1 pkt)W ostatnich latach Polska Akcja Humanitarna organizowała pomoc dla mieszkańców Sudanu i Japonii. Poniżej, obok nazw tych krajów, wskazano rok, w którym pomoc ta była udzielona. Podaj główne wydarzenie, które stało się przyczyną udzielenia pomocy przez Polską Akcję Humanitarną mieszkańcom w każdym z wymienionych (2011 r.) - tsunami Sudan (2011/2012 r.) - wojna domowa/ susza Wszystkie odpowiedzi są przykładowe i pochodzą z serwisu Wiadomości na Facebooku Matura z geografii- poziom podstawowy: Mamy ARKUSZE, PYTANIA i przykładowe ODPOWIEDZI! Sprawdź

Zadanie 1 (1pkt) Na zdjęciu lotniczym wykonanym znad miejsca położonego w prawym górnym rogu pola B1 barwnej mapy, znajduje się fragment terenu przedstawionego na tej mapie w polach: A1, B1, A2, do zadania nr 11(fot. Mapa do zadania nr 11)Odczytaj z mapy i podaj:- nazwę pasma górskiego oznaczonego na fotografii literą nazwę miejscowości oznaczonej na fotografii literą 2 (2pkt)Odszukaj na mapie i wpisz do tabeli nazwy poniżej opisanych obiektów wzniesienie o dwóch szczytach położone w Paśmie Klonowskim - Miejska Góra- obszar ochrony ścisłej na północny zachód od drogi z Bodzentyna do Świętej Katarzyny - Mokry Bór- Hotel w paśmie Łysogór przy czerwonym szlaku turystycznym między Hucką Górą a Łysą Górą - Jodłowy Dwór- Miejscowość połozona na południowych stokach Łysogór, w której znajduje się Muzem Wsi Kieleckiej - KakoninZadanie 3 (1 pkt)Podaj wysokość bezwględną miejsca, w którym droga z Celin do woli Szczygiełkowej przecina w polu B1 granicę Świętokrzyskiego Parku bezwględna wynosi: 290 sprawdź czy zdałeś geografię. Wyniki będziemy podawać na bieżąco najszybciej jak tylko się 4 (1pkt)Oblicz odległość w terenie w linii prostej między szczytem Łasicy (pole A2) a Przełęczą Św. Mikołaja (pole B2). Podaj wynik z dokładnością do 0,1 km. Zapisz na mapie - 5 cmskala 1:60 0001cm - 600 m5cm - xx= 3000m = 3 kmOdległość w terenie wynosi 3kmZadanie 5. (1 pkt)Rumowiska skalne, nazywane gołoborzami, stanowią charakterystyczny element rzeźby Gór nazwy dwóch wzniesień, na stokach których znajdują sie rumowiska (pole A1) Agata(poleA2) Miejska Góra (pole B1) Łysa Góra(poleD3)Zadanie 6 (1pkt)Wola Szczygiełkowa i Podłysica są miejscowościami położonymi w bliskim sąsiedztwie Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Turysta wybrał spośród nich Podłysicę na miejsce noclegu i wyjścia na piesze wycieczki do Świętokrzyskiego Parku niedaleko znajduje się szlak turystyczny- bliżej jest do wzniesień, np Huckiej Góry, Łysej GóryZadanie 7 (2pkt)Korzystając z mapy, przyporządkuj podanym w tabeli obiektom numery, którymi oznaczono na powyższym Ratchanka - 4Granica obszaru ochrony ścisłej (OOŚ) Łysica - 2Granica Świętokrzyskiego Parku Narodowego - 5Rzeka Czarna Woda - 3Zadanie 8 (2pkt)Wymień walory turystyczne: dwa przyrodnicze i dwa walory przyrodnicze:- gołoborze- pasmo górskie ze szczytem Łysa Góra- strome stokiTurystyczne walory pozaprzyrodnicze:- szlaki turystyczne- muzeum - klasztor Świętego KrzyżaZadanie 10 (2 pkt)Na rysunku przedstawiono długość trwania dnia i nocy w ciągu roku w Podaj na podstawie rysunku, ile godzin trwa dzień w tym miejscu podczas przesilenia 24 Spośród podanych nizej miejsc wybierz to, dla którego przedstawiono na rysunku czas trwania dnia i nocy w ciągu koło podbiegunowe północneZadanie 11 (2pkt)Na mapie synoptycznej przedstawiono rozkład ciśnienia atmosferycznego, fronty atmosferycznei strefy opadów w Europie w wybranym Wpisz w trzy puste kwadraty na mapie litery, którymi oznacza się układ niskiego ciśnienia (N) oraz wysokiego (W) (zdjęcie 1)b) Wybierz nazwę miasta, w którym wiatr wiał z największa ParyżZadania 12. i 13. wykonaj na podstawie klimatogramów przedstawiających roczny przebieg średnich miesięcznych wartości temperatury powietrza i miesięcznych sum opadów atmosferycznych w Białymstoku, Szczecinie, Zakopanem i Paryżu. (zdjęcia nr 2)Zadanie 12. (1pkt)Podanym w tabeli miastom przyporzadkuj klimatogramyZakopane - AParyż - DZadanie 13 (1pkt)Oblicz roczna amplitudę temperatury w miejscowości, z której pochodzą dane klimatyczne przedstawione na klimatogramie A. Podaj wynik z przybliżeniem do 1 stopnia 14 stopni C - (-5 stopni C) = 19 stopni CRoczna amplituda temperatury: 19 stopni CZadanie 14 i 15 zdjęcie nr 3Zadanie 16 (1 pkt)Zaznacz dwie przyczyny, które mogłyby spowodować wzrost zasolenia wody w Morzu BałtyckimOdp:- spadek rocznej sumy opadów na obszarze zlewiska Bałtyku- wzrost średniej rocznej temperaturypowietrza na obszarze zlewiska BałtykuZadanie 17. (1pkt)Na podstawie rysunku (zdjęcie nr 4) i własnej wiedzy wpisz obok każdego zdania literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, gdy zdanie jest fałszywePasma: Chęcińskie i Masłowskie są wyrzeźbione z tego samego rodzaju skał - FPasma: Chęcińskie i Zelejowskie są wyrzeźbione ze skał osadowych - PPasma: Zagórskie i Dymińskie sa wyrzeźbione ze skał magmowych - FZadanie 18. (1pkt)BACZadanie 19. (2pkt)a) podaj nazwę opisanej fali: tsunamib) Podkreśl trzy zjawiska, które mogą spowodować powstanie takiej uskoku- wybuch wulkanu- e. powstanie podmorskiego osuwiskaZadanie 20 i 21 (2 pkt) - zdjęcie nr 4Strona wymaga odświeżania (F5).Zadanie 22. (pkt)a) Podkreśl poprawną odpowiedź: d. 430 Podaj główną przyczynę dużej liczebności roczników ludności Polski z przedziałów wiekowych oznaczonych na wykresie literą wyrównanie strat wojennych - wyz kompensacyjnyZadanie 23. (2pkt)a) Przyporządkuj do numerów w tabeli nazwy krain geograficznych wybrane z Pojezierze Suwalskie5 - Wyżyna Lubelska7 - Bieszczadyb)Podaj numery trzech obszarów, które sposród zaznaczonych na mapie numerami 1 - 7 mają najkorzystniejsze warunki naturalne dla 2, 4, 5Zadanie 24. (2 pkt)Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli nazwy parków narodowych wybrane z krasowa, ostańce skalne, nietoperze, dolina Prądnika - OjcowskiLiczne jeziora krasowe, rozległe tereny bagienne, torfowiska - PoleskiOstańce piaskowce, labiryntyskalne, torfowiska wysokie - Gór StołowychZadanie 25. (2 pkt)a) podaj nazwę państwa, w którym nastąpiła najwieksza zmiana wielkości wydobycia węgla kamiennego między 1990 a Indieb) Porównaj tendencję w wydobyciu wegla kamiennego w Polsce i RPA w latach 1950 - RPA występuje tendencja wzrostowa wydobycia węgla kamiennego w latach 1950 - 2000, natomiast w Polsce wydobycie wegla kamiennego do roku 1980 rosło, a następnie malało do 26. (2 pkt)Podaj dwa pozytywne i dwa negatywne skutki społeczno - ekonomiczne restrukturyzacji surowcowych okregów przemysłowych w skutki:np:-napływ obcego kapitału- wymiana przestarzałych technologii przemysłowych na nowoczesne- poprawa jakości wyrobów- produkcja bardziej dostosowana do wymogów rynkuNegatywne skutki społeczno - wzrost bezrobocia strukturalnego-duże nakłady kapitałowe na restrukturyzację- strajki, niezadowolenie społeczneZadanie 27. (2 pkt)Podaj dwie przyczyny, które powodują, że morza szelfowe są najintensywaniej wykorzystywaną gospodarczą częścią występują tu duże zasoby bogactw mineralnych- umożliwiają rozwój roślinności przybrzeżnej i plutonu stanowiących pokarm dla zwierząt morskich, co wpływa na występowanie łowiskZadanie 28 (1pkt)Uzupełnij ciąg przyczynowo-skutkowy, przedstawiający degragację lasów, wpisując w odpowiednie pola litery od A do Powstanie kwasnych opadówB. Emisja tlenków siarki i azotuC. Zakwaszenie glebD. Uszkodzenie liści, igieł drzewE. Powstawanie w atmosferze kwasu siarkowego, siarkawego, azotowegoSpalanie paliw kopalnych - B - E - A - C/D - Degragacja lasówZadanie 29 (2 pkt)a) Wpisz we łaściwe miejsca w tabeli litery, którymi oznaczono podane poniżej sektory gospodarkiodp: B rolnictwo, A. przemysł, C usługib) Sformułuj wniosek wynikający z porównania wartości PKB na 1 mieszkańca z wartościami wskaźnika zgonów w państwach wymienionych w Im większe wartości PKB na 1 mieszkańca tym mniejsza wartość wskaźnika zgonów niemowląt w państwach wymienionych w tabelizadanie 30 (2 pkt)Na mapie konturowej zaznaczono literami A-E wybrane kraje w do tabeli oznacznia literowe i nazwy cztrerech krajów, które powstały jako samodzielne państwa po 1989 - EstoniaB - SłowacjaD - Bośnia i HercegowinaE- MacedoniaZadanie 31 (1pkt)Kurdowie nie posiadaja własnego państwa. Największe skupisko Kurdów znajduje się w górzystej krainie zwanej podanych wybierz trzy państwa, na obszarze których znajduje sie terytorium Irak, Iran, TurcjaPoziom rozszerzonyZadanie 1 (1pkt)Podaj nazwę metody kartograficznej, za pomocą której przedstawiono na mapie:- ukształtowanie powieszchni - izolinii- obiekty noclegowe - sygnaturowaZadanie 2 (1 pkt)Podaj numer profilu, który odpowiada przedstawionej na mapie linii profilu AB miedzy szczytem Agata (pole A2) a Bodzentynem ( pole profilu: 2Zadanie 3 (pkt)Podkreśl dwa obiekty, które znajdują się przy szlaku turystycznym miedzy parkingiem w Nowej Słupi (pole E3) a szczytem Łysicy (pole A2)Odp:A. Muzeum Wsi KieleckiejB. Buk JagiełłyZadanie 4 (2pkt)Oblicz średnie nachylenie stoku od szczytu Łysicy (pole a2) wzdłuż czerwonego szlaku w kierunku WNW do punktu, w którym szlka zmienia kierunek o 90 stopni, położonego na wysokości 470 m wynik podaj w %. Zapisz 612 m wysokości 612 m - 470 m = 142 mOdległość na mapie między tymi punktami: 1,6 cm1:600001cm-600m1,6, cm - xx=960mspadek terenu= 142m/960m X 100%=14,79%średnie nachylenie stoku: 14, 79%Zadanie 5. (2 pkt)Podaj 3 rónice miedzy elementami środowiska przyrodniczego obszarów przedstawionych na mapie w polach A2 i polu A2 występuje bardzo dużo lasów, a w polu D2 lasów prawie nie ma- W polu A2 jest duże nachylenie stoków, a w polu D2 niewielkie- wpolu A2 wystepuje mała gestość sieci rzecznej, a w polu D2 o wiele wieksza gęstość sieci rzecznejZadanie 6 (1 pkt)Określ kształt wsi Dębno (pole C2) i wsi Porąbki (pole A3), wybierając spośród podanych - wielodrożnicaPorąbki - ulicówkaZadanie7 (2pkt)Na rysunku przedstawiono uproszczony przekrój geologiczny przez Łysogóry i obszar położony na północ od tego obok kazdego zdania literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, gdy zdanie jest jest wyrzeźbiona z kambryjskich piaskowców kwarcytowych - PSkały budujące Łysicę sa młodsze od skał budujacych Górę Miejską - FObszar zaznaczony na przkroju numerem 1 ma budowę antyklinianą - FDolina Pokrzywianki powstała w łupkach ilastych - skałach mniej odpornych na erozję niż piaskowce - PZadanie 8Na fotografii przxedstawiono rumowisko skalne nazywane gołoborzem, wystepujące w paśmie ŁysogórWyjaśnij proces wietrzenia mrozowego, który przyczynia się do powstania takiego rumowiska Wietrzenie mrozowe (zamróz) - rozpad skały jest skutkiem powstarzającego się zamarzania i rozmarzania wody w szczelinach skał. zachodzi w klimacie o częstych wahaniach temperatury w pobliżu 0 stopnia C. Przy temperaturze ujemnej zamarzająca woda zwiększa swa objętość i rozsadza skałę wzdłuż szczelin. Prowadzi to do rozpadu skały na współrzędne gepgraficzne miiejsca X położonego na półkuli północnej, w którym 21 marca górowanie Słońca następuje o 8 minut wcześniej niż w Tarnowie. zapisz Słońca jest o 3 stopnie niższa niż w Tarnowie tzn., ze X leży o 3 sopnia na północ od stopni N + 3stopnia = 53 stopni N - szerkość geograficzna21stopni E = 2 stopni = 23 stopnia Ex(53stopniaN, 23 E)Współrzędne geograficzne miejsca X: 53stopni N, 23 stopni EZadanie 10 (1 pkt)Podkreśl poprawne zakończenie zdania:Położenie Ziemi w pozycjach peryhelium i aphelium wynia z eliptycznego kształtu orbity ziemskiejZadanie Przyl. Chidley (Kanada) - 20 - prądy morskie2. Bergen (Norwegia) 2,5 prądy morskie3. Liverpool 4,1 odległość od wybrzeży mórz i oceanówIrkuck odległość od wybrzeży mórz i oceanówZadanie 13. Na wykresie przedstwiono zasolenie przypowierzchniowych wód Na podstawie wykresu podaj przedziały szerokości geograficznych, w których zasolenie przypowieszchniowych wód oceanicznych jest wyzsze od średniego zasolenia - 30 stopnia N15stopnia S - 35 stopnia Sb)Podaj dwie przyczyny większego od średniego zasolenia wód oceanicznych we wskazanych przedziałach szerokosci wysoko średnia roczna temperatura powietrza i duże parowanie- małe opadyZadanie 16Przypuszcza się, że około 2025 roku zaopatrzenie w wodę 4 miliardów ludzi - wówczas połowy mieszkańców Ziemi - bedzie trzy przykłady działań służących rozwiązaniu problemu niedostatku wody dla ludności kuli budowa zbiorników referencyjnych- stosowanie zamkniętego obiegu wody np. w zakładach- wprowadzanie technologii wodooszczędnychZadanie 17Na mapie zaznaczono literami A - D miejsca położone na granicach płyt litosferyWpisz litery, którymi oznaczono na mapie dwa miejsca znajdujące się w strefie D 2. BZadanie 18 (2pkt)Korzystając z określeń podanych poniżej, wypełnij prostokąty w poziomie, tak aby przedstawiały trzy procesy powstawaniu głębinowa magmy - granit - metamorfizm - gnejssedymentacja szczątków organicznych - wapień - metamorfizm - marmursedymentacja produktów wietrzenia skał - piasek - diageneza - piaskowiecZadanie 19. (1 pkt)Wyjasnij, dlaczego Noteć koło Bydgoszczy zmienia kierunek płynięcia z południkowego na równoleżnikowyOdp: Wpływa w obszar pradolinyZadanie 20. (2 pkt)Przyporzadkuj formom polodowcowym, oznaczonym na rysunku numerami 1 i 2, po dwie cechy środowiska przyrodniczego, wybierając spośród podanych skały - piasekgleby - bielicoweskały - gliny zwałowegleby - brunatne i płoweZadanie podanych obszarów podkreśl ten, który jest szczególnie zagrożony występowaniem osuwiskOdp: c. Beskid Niskib. Podajd wie antropogeniczne przyczyny powstawania osuwisk- nadmierna zabudowa na stokach- wycinanie na stokachZadanie 22Na podstawie danych zawartych w tabeli oblicz:-saldo migracji-przyrost rzeczywisty-liczbę ludności w dniu migracji 11 tys - 47 tys = - 36 rzeczywisty = przyrost naturalny + saldo migracjiprzyrost rzeczywisty = 4 tys + (-36 tys.) = - 32 ludności 38157 tys. - 32 tys = 38 125 tyssaldo migracji -36 tys osóbprzyrost rzeczywisty -32 tys osóbliczba ludności w dniu 38 125 tys. osóbZadanie - B - 2Islam - C - 1Chrześcijaństwo - A - 4Zadanie 24Na wykresach przedstawiono strukturę użytkowania ziemi w wybranych krajach w 2002 z wykresów przyporządkuj własciwy kraj, wybierając spośród podanych poniżej. Podaj po dwie cechy środowiska przyrodniczego, warunkujace strukturę użytkowania ziemi w krajach oznaczonymi literami A i AKraj Wegrycechy środowiska przyrodniczego- nizinnośc terenu- urodzajne gleby (czarnoziemy)wykres BKraj SzwecjaCechy środowiska przyrodniczego- dużo lasów- górzystość terenuZadanie 25B,Ezadanie 26W II połowie XX w. przedsiębiorstwa przemysłowa zaczęły przenosić produkcję z krajów wysoko rozwniętych do krajów rozwijających 3 główne przyczyny tego zjawiska:-tania siła robocza- nowe rynki zbytu- niższe koszty produkcji Zadanie 27 Na mapie przedstawiono rozmieszczenie wybranych ośrodków przemysłu hutniczego w główny czynnik lokalizacji dla każdego z zaznaczonych na mapie ośrodków przemysłu - zasoby energii elektrycznejGłogów - baz surowcowa (złoża miedzi)Bukowno - baza surowcowa (złoża cynku i ołowiu)Zadanie 28Podaj 3 przykłady działań składających się na proces restrukturyzacji hutnictwa żelaza w naszym prywatyzacja hut- zmiana technologii produkcji na bardziej nowoczesne- produkcja stali najwyższej jakościZadanie 29Na mapie przedstwiono rozmieszczenie wybranych ośrodków przemysłu rafineryjnego w Europie podstawie mapy sformułuj i wyjasniej prawidłowość dotyczącą rozmieszczenia wielkich i dużych ośrodków przemysłu rafineryjnego w Europie i duże osrodki przemysłu refirneryjnego są położone blisko złóż ropy niższe koszty transportu ropy 30a) podaj dwie prawdopodobne konsekwencje społeczne lub ekonomiczne ekspolatacji tej linii kolejowej w Australii..- pobudzenie rozwoju gospodarczego obszarów przez które przebiega linia kolejowa- większy rozwój turystykib) Podaj dwie cechy transportu kolejowego, dzięki którym przewóz towarów koleją na tej linii może konkurować z przewozem towarów ładowność-niższy koszt transportuZadanie 31a)podanym miastom przyporządkuj klmatogramy, wybierając spośród oznaczonych literami A,B,C,DAlice Springs A Darwin Db) podkreśl poprawne zakończenie zdania:odp. przewaga opadów w półroczu chłodnymZadanie 33Odp. z terytorium Polski rzeki odprowadzaja do Bałtyku duże ilości ścieków. Budowa oczyszczalni w Polsce spowoduje mniejszą ich ilosć, a tym samym poprawi się stan czystości 34Korzystając z tekstu źródłowego i własnej wiedzy:a) wyjasnij, dlaczego wysokie ciśnienie atmosferyczne sprzyja powstawaniu Osiadające powietrze uniemożliwa odpływ zanieczyszczeń znad miastab) podaj atropogeniczne źródło pochodzenia dwutlenku siarki, z którego powstał w atmosferze kwas siarkowy - składnik smoguodp. spalanie wegla kamiennego w gospodarstwach domowych i fabrykachZadanie - ameryka PółnocnaOPEC - Azja, ameryka Południowa, AfrykaZadanie 36Konflikt w strefie Gazy - 2Wojna mięezy plemionami Tutsi i Hutu - 6Wojna domowa w Darfurze - 5Geografia co roku była jednym z najchętniej wybieranych przedmiotów na egzaminie dojrzałości. Abiturienci uważają geografię i WOS za najłatwiejsze przedmioty na do zadania nr 12 i 13(fot. wykresy do zadania nr 12 i 13)Zdjęcie do zadań 14 i 15(fot. Zdjęcie do zadań 14 i 15)Zdjęcie do zadania 20 i 21(fot. Zdjęcie do zadania 20 i 21)

Geografia - poziom podstawowy - sugerowane odpowiedziZadanie 1. (1 pkt)Na zdjęciu lotniczym, wykonanym znad miejsca położonego w prawym górnym rogu pola B1 barwnej mapy, znajduje się fragment terenu przedstawionego na tej mapie w polach: A1, B1, A2, z mapy i podaj:- nazwę pasma górskiego oznaczonego na fotografii literą nazwę miejscowości oznaczonej na fotografii literą 2. (2 pkt) Odszukaj na mapie i wpisz do tabeli nazwy niżej opisanych obiektów obiektu: Wzniesienie o dwóch szczytach położone w Paśmie obiektu: Miejska GóraOpis obiektu: Obszar ochrony ścisłej na północny zachód od drogi z Bodzentyna do Świętej obiektu: Mokry BórOpis obiektu: Hotel w paśmie Łysogór przy czerwonym szlaku turystycznym między Hucką Górą a Łysą obiektu: Jodłowy BórOpis obiektu: Miejscowość położona na południowych stokach Łysogór, w której znajduje się Muzeum Wsi obiektu: KakoninZadanie 3. (1 pkt) Podaj wysokość bezwzględną miejsca, w którym droga z Celin do Woli Szczygiełkowej przecina w polu B1 granicę Świętokrzyskiego Parku bezwzględna wynosi 290 m 4. (1 pkt)Oblicz odległość w terenie w linii prostej między szczytem Łysicy (pole A2) a Przełęczą Św. Mikołaja (pole B2). Podaj wynik z dokładnością do 0,1 na mapie - 4,4 cmskala 1:60 0001 cm - 0,6 km4,4 cm - xx=2,6 kmOdległość w terenie wynosi 2,6 kmZadanie 5. (1 pkt) Rumowiska skalne, nazywane gołoborzami, stanowią charakterystyczny element rzeźby Gór Świętokrzyskich. Podkreśl nazwy dwóch wzniesień, na stokach których znajdują się rumowiska (pole A1) Agata (pole A2) Miejska Góra (pole B1) Łysa Góra (pole D3)Zadanie 6. (1 pkt) Wola Szczygiełkowa i Podłysica są miejscowościami położonymi w bliskim sąsiedztwie Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Turysta wybrał spośród nich Podłysicę na miejsce noclegu i wyjścia na piesze wycieczki do Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Na podstawie mapy uzasadnij wybór turysty, podając dwa Mała odległość od większej miejscowości (w tym wypadku są to Bieliny)2. Blisko do czerwonego szlaku turystycznego, którym można dojść na Łysą Górę - najwyższy szczyt 7. (2 pkt) Poniższy profil topograficzny wykonano wzdłuż zaznaczonej na mapie linii AB. Korzystając z mapy, przyporządkuj podanym w tabeli obiektom numery, którymi je oznaczono na powyższym Gajówka RachtankaNumer na profilu: 4Obiekt: Granica obszaru ochrony ścisłej (OOŚ) ŁysicaNumer na profilu: 2Obiekt: Granica Świętokrzyskiego Parku NarodowegoNumer na profilu: 5Obiekt: Rzeka Czarna WodaNumer na profilu: 3Zadanie 8. (2 pkt) Wymień walory turystyczne: dwa przyrodnicze i dwa pozaprzyrodnicze obszaru położonego na mapie w polach D3, walory przyrodnicze:1. Unikatowa Puszcza Jodłowa na Obszarze Ochrony Ścisłej Święty Krzyż2. Gołoborza na stokach Łysej GóryTurystyczne walory pozaprzyrodnicze:1. Liczne obiekty muzealne2. Rozbudowana baza noclegowa w Podłysicach oraz Nowej SłupiZadanie 9. (2 pkt) Na drodze prowadzącej przez obszar ochrony ścisłej Święty Krzyż (pola D3, E3) ograniczono ruch samochodowy. Zaproponuj trzy inne działania, które może podejmować dyrekcja Świętokrzyskiego Parku Narodowego w celu zmniejszenia negatywnego wpływu ruchu turystycznego na środowisko przyrodnicze obszaru ochrony ścisłej Święty Zakaz rozbijania Przeprowadzenie specjalnej ścieżki ekologicznej, która uświadamia turystom, jak zwiedzać obszar, by nie zakłócić Zakaz pozostawiania śmieci na obszarze ochrony Wyznaczenie obszarów, po których nie mogą poruszać się 10. (2 pkt) Na rysunku przedstawiono długości trwania dnia i nocy w ciągu roku w wybranym miejscu kuli Podaj na podstawie rysunku, ile godzin trwa dzień w tym miejscu podczas przesilenia 24 Spośród podanych niżej miejsc wybierz to, dla którego przedstawiono na rysunku czas trwania dnia i nocy w ciągu północny, koło podbiegunowe północne, równik, zwrotnik RakaOdpowiedź: Koło podbiegunowe 11. (2 pkt) Na mapie synoptycznej przedstawiono rozkład ciśnienia atmosferycznego, fronty atmosferyczne i strefy opadów w Europie w wybranym Wpisz w trzy puste kwadraty na mapie litery, którymi oznacza się układy niskiego ciśnienia (N) oraz wysokiego ciśnienia (W).b) Podkreśl nazwę miasta, w którym wiatr wiał z największą MadrytB. ParyżC. WarszawaD. MoskwaZadania 12. i 13. wykonaj na podstawie klimatogramów przedstawiających roczny przebieg średnich miesięcznych wartości temperatury powietrza i miesięcznych sum opadów atmosferycznych w Białymstoku, Szczecinie, Zakopanem i 12. (1 pkt) Podanym w tabeli miastom przyporządkuj ZakopaneKlimatogram: AMiasto: ParyżKlimatogram: DZadanie 13. (1 pkt) Oblicz roczną amplitudę temperatury w miejscowości, z której pochodzą dane klimatyczne przedstawione na klimatogramie A. Podaj wynik z przybliżeniem do 1° C. Zapisz wykonywane amplituda temperatury: 20 stopni CelsjuszaZadania 14. i 15. wykonaj na podstawie tekstu i własnej wiedzy....Zadanie 14. (2 pkt) Uzasadnij, podając trzy argumenty, że życie mieszkańców opisanych krajów jest uzależnione od Dostęp do wody pitnej uzależniony jest od W porze suchej nie można nic Nadmierna wilgoć determinuje groźne 15. (2 pkt) Zaproponuj trzy działania, które powinien podejmować rząd Bangladeszu, aby złagodzić negatywne skutki monsunu Budowa wałów Przeprowadzenie akcji szczepień przeciw chorobom przewodu Wprowadzenie zakazu osiedlania się na terenach 16. (1 pkt) Zaznacz dwie przyczyny, które mogłyby spowodować wzrost zasolenia wody w Morzu Wzrost rocznej sumy opadów na obszarze zlewiska Spadek rocznej sumy opadów na obszarze zlewiska Wzrost średniej rocznej temperatury powietrza na obszarze zlewiska Obniżenie średniej rocznej temperatury powietrza na obszarze zlewiska 17. (1 pkt) Na rysunku przedstawiono wybrane pasma górskie w Górach Świętokrzyskich. Na podstawie rysunku i własnej wiedzy wpisz obok każdego zdania literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, gdy zdanie jest Chęcińskie i Masłowskie są wyrzeźbione z tego samego rodzaju skał. FPasma: Chęcińskie i Zelejowskie są wyrzeźbione ze skał osadowych PPasma: Zgórskie i Dymińskie są wyrzeźbione ze skał magmowych. FZadanie 18. (1 pkt) Na rysunku przedstawiono plan lodowca górskiego Arolla w Alpach Szwajcarskich. Wpisz litery, którymi oznaczono na rysunku:- pola firnowe lodowca B- jęzor lodowcowy A- granicę wiecznego śniegu CZadanie 19. (2 pkt) Poniższy tekst opisuje jeden z rodzajów ruchów wód morskich....a) Podaj nazwę opisanej Podkreśl trzy zjawiska, które mogą spowodować powstanie takiej przyciąganie wody przez Księżyc i SłońceB. powstanie uskoku w dnie morzaC. podmorski wybuch wulkanuD. zmiana prędkości pasatu wiejącego nad oceanemE. powstanie podmorskiego osuwiskaZadanie 20. (2 pkt) Na mapie zaznaczono numerami 1 - 4 obszary różniące się gęstością zaludnienia. Do zaznaczonych na mapie numerami 1 - 4 obszarów przyporządkuj główną przyczynę dużej lub małej gęstości zaludnienia, wybierając spośród podanych nadmiar ciepła i wilgociB. niedobór ciepłaC. niedobór wodyD. duża wysokość nad poziomem morzaE. żyzne glebyObszar 1 (numer na mapie) - Przyczyna BObszar 2 (numer na mapie) - Przyczyna AObszar 3 (numer na mapie) - Przyczyna EObszar 4 (numer na mapie) - Przyczyna CZadanie 21. (2 pkt) Spośród poniżej wymienionych miast wybierz i wpisz do tabeli te, które powstały na wybrzeżach kontynentów. Obok każdego z tych miast wpisz państwo, w którym to miasto się znajduje. Bagdad, Bombaj, Delhi, Meksyk, Rio de JaneiroMiasto - - Państwo - IndieMiasto - 2. Rio de Janeiro - Państwo - BrazyliaZadanie 22. (2 pkt) Na wykresie przedstawiono strukturę płci i wieku ludności Polski w 2006 Podkreśl poprawną osób w wieku dziesięciu lat w 2006 roku wynosiła okołoA. 220 tys. B. 280 tys. C. 350 tys. D. 430 Podaj główną przyczynę dużej liczebności roczników ludności Polski z przedziałówwiekowych oznaczonych na wykresie literą to pokolenie urodzone w latach po drugiej wojnie światowej, stabilizacja sprzyjała decyzji o powiększeniu 23. (2 pkt) Na mapie zaznaczono wybrane krainy Przyporządkuj do numerów w tabeli nazwy krain geograficznych wybrane z Pieniny, Nizina Śląska, Wyżyna Śląska, Wyżyna Lubelska, Żuławy Wiślane, Pojezierze SuwalskieNumer na mapie - 3 - Kraina geograficzna - Pojezierze SuwalskieNumer na mapie - 5 - Kraina geograficzna - Wyżyna LubelskaNumer na mapie - 7 - Kraina geograficzna - Bieszczadyb) Podaj numery trzech obszarów, które spośród zaznaczonych na mapie numerami 1 - 7 mają najkorzystniejsze warunki naturalne dla 2, 5Zadanie 24. (2 pkt) Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli nazwy parków narodowych wybrane z Gór Stołowych, Słowiński, OjcowskiWybrane walory parku narodowego: Rzeźba krasowa, ostańce skalne, nietoperze, Dolina PrądnikaNazwa parku narodowego: OjcowskiWybrane walory parku narodowego: Liczne jeziora krasowe, rozległe tereny bagienne, torfowiskaNazwa parku narodowego: PoleskiWybrane walory parku narodowego: Ostańce piaskowcowe, labirynty skalne, torfowiska wysokieNazwa parku narodowego: Góry StołoweZadanie 25. (2 pkt) Na wykresie przedstawiono wielkość wydobycia węgla kamiennego w wybranych państwach w latach Podaj nazwę państwa, w którym nastąpiła największa zmiana wielkości wydobycia węgla kamiennego między 1990 a 2000 Porównaj tendencje w wydobyciu węgla kamiennego w Polsce i RPA w latach węgla kamiennego w RPA w latach 1950-2000 systematycznie wzrastało do około 225 mln ton w 2000 roku. Wyraźny wzrost wydobycia miał miejsce w 1970 Polsce natomiast wydobycie w/w surowca wzrastało do roku 1980, kiedy to osiągnęło poziom niecałych 200 mln ton, a potem zaczęło gwałtownie spadać (obecnie wynosi 100 mln ton).Zadanie 26. (2 pkt) Podaj dwa pozytywne i dwa negatywne skutki społeczno-ekonomiczne restrukturyzacji surowcowych okręgów przemysłowych w skutki społeczno-ekonomiczne:1. Zwiększenie zróżnicowania źródeł dochodów ludności, nie są zależne od cen Wprowadzenie nowoczesnych, bardziej efektywnych form zarządzania przedsiębiorstwami i nowych skutki społeczno-ekonomiczne:1. emigracja2. bezrobocieZadanie 27. (2 pkt) Podaj dwie przyczyny, które powodują, że morza szelfowe są najintensywniej wykorzystywaną gospodarczo częścią Morza te są płytsze, przez co dociera tam więcej światła. Sprzyja to rozwojowi morskiej flory i fauny, umożliwia połów Morza szelfowe były kiedyś środowiskiem lądowym. Powstawały tam złoża różnych surowców, które obecnie można wydobywać. Proces ten ułatwia mała głębokość 28. (1 pkt) Uzupełnij ciąg przyczynowo-skutkowy, przedstawiający degradację lasów, wpisując w odpowiednie pola litery od A do Powstawanie kwaśnych opadówB. Emisja tlenków siarki i azotuC. Zakwaszenie glebD. Uszkodzenie liści, igieł drzewE. Powstawanie w atmosferze kwasu siarkowego, siarkawego, azotowegoSpalanie paliw kopalnych -> B -> E -> A -> C/D - > Degradacja lasówZadanie 29. (2 pkt) W tabeli przedstawiono wartości wskaźników społeczno-ekonomicznych wybranych państw z lat Wpisz we właściwe miejsca w tabeli litery, którymi oznaczono podane poniżej sektory przemysłB. rolnictwoC. usługiRubryka "Struktura zatrudnienia według sektorów gospodarki w % (2005-2006):"1. kolumna: B2. kolumna: A3. kolumna: Cb) Sformułuj wniosek wynikający z porównania wartości PKB na 1 mieszkańca z wartościami wskaźnika zgonów niemowląt w państwach wymienionych w wartości PKB na 1 mieszkańca z wartościami wskaźnika zgonów niemowląt, można zauważyć, że wraz ze wzrostem PKB maleje liczba 30. (2 pkt) Na mapie konturowej zaznaczono literami A - E wybrane kraje w Europie. Wpisz do tabeli oznaczenia literowe i nazwy czterech krajów, które powstały jako samodzielne państwa po 1989 literowe na mapie - A - Nazwa państwa - ŁotwaOznaczenie literowe na mapie - B - Nazwa państwa - SłowacjaOznaczenie literowe na mapie - E - Nazwa państwa - MacedoniaOznaczenie literowe na mapie - D Nazwa państwa - Bośnia i HercegowinaZadanie 31. (1 pkt) Kurdowie nie posiadają własnego państwa. Największe skupisko Kurdów znajduje się w górzystej krainie zwanej Kurdystanem. Spośród podanych wybierz trzy państwa, na obszarze których znajduje się terytorium Saudyjska, Irak, Izrael, Indie, Iran, Tajlandia, Turcja1. Irak, 2. Iran, 3. Turcja

Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny (C) CKE 2010 WPISUJE ZDAJĄCY KOD PESEL Miejsce na naklejkę z kodem EGZAMIN MATURALNY Z GEOGRAFII POZIOM PODSTAWOWY MAJ 2010 Instrukcja dla zdającego 1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 18 stron (zadania 1 - 31) oraz barwną mapę. Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin. 2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy każdym zadaniu. 3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl. 5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie będą oceniane. 6. Podczas egzaminu możesz korzystać z linijki, lupy i kalkulatora. 7. Barwną mapę możesz oderwać, ale po zakończeniu pracy włóż ją do arkusza egzaminacyjnego. 8. Na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej naklejkę z kodem. 9. Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej dla egzaminatora. Czas pracy: 120 minut Liczba punktów do uzyskania: 50 MGE-P1_1P-102 2 Egzamin maturalny z geografii Poziom podstawowy Zadania 1-7 wykonaj na podstawie załączonej barwnej mapy przedstawiającej fragment Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej oraz własnej wiedzy. Zadanie 1. (2 pkt) Na podstawie mapy uzupełnij poniższe zdania. 1. Wysokość bezwzględna niezalesionego wzniesienia położonego na północ od miejscowości Grabowa wynosi ......................................................... . 2. Miejscowość, przez którą przebiegają: południk 19°31'E oraz droga wojewódzka nr 791, nosi nazwę ......................................................... . 3. Rzeka Minóżka wypływa ze źródła o nazwie ......................................................... . 4. Formami ochrony przyrody występującymi na obszarze przedstawionym na mapie w polu D4 są ................................................................. i .................................................................. . Zadanie 2. (1 pkt) Na fotografii przedstawiono ostańce krasowe w Podzamczu (pole G1), które są formami terenu charakterystycznymi dla Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Źródło: Podkreśl poprawne zakończenie zdania. Skała, w której są wyrzeźbione widoczne na zdjęciu ostańce krasowe, należy do grupy skał A. magmowych głębinowych. B. magmowych wylewnych. C. osadowych okruchowych luźnych. D. osadowych pochodzenia organicznego. Egzamin maturalny z geografii Poziom podstawowy 3 Zadanie 3. (2 pkt) Turysta wybrał się na wycieczkę na szczyt wzniesienia Dąbrówka (pole E7). a) Oblicz różnicę wysokości, jaką musi pokonać turysta wędrujący ze szkoły w Chechle (pole E6) na szczyt wzniesienia Dąbrówka (pole E7). Zapisz obliczenia. Obliczenia Różnica wysokości ................... m b) Podkreśl poprawne zakończenie zdania. Ze wzniesienia Dąbrówka (pole E7) turysta może w dniu 22 czerwca obserwować zachód Słońca, patrząc w kierunku miejscowości A. Błędów. B. Klucze. C. Kwaśniów. D. Grabowa. Zadanie 4. (1 pkt) Oblicz odległość w terenie w linii prostej między szczytem Dąbrówki (pole E7) a szczytem Bucznej Góry (pole F7). Podaj wynik z dokładnością do 0,1 km. Zapisz obliczenia. Obliczenia Odległość w terenie ................... km Zadanie 5. (1 pkt) Na podstawie mapy podaj podobieństwo oraz różnicę w zagospodarowaniu terenu dla potrzeb turystów pomiędzy obszarami przedstawionymi w polach D3 i H2. Podobieństwo ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Różnica ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator Uzyskana liczba pkt 1. 2 2. 1 3 a. 1 3 b. 1 4. 1 5. 1 4 Egzamin maturalny z geografii Poziom podstawowy Zadanie 6. (1 pkt) Na podstawie mapy podaj dwie cechy przyrodnicze obszaru przedstawionego w polu H3, które nie sprzyjają osadnictwu. 1. ................................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................................... Zadanie 7. (2 pkt) Na terenie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej istnieją obszary, na których pomimo dogodnych warunków przyrodniczych dla rozwoju turystyki miejscowa ludność w niewielkim stopniu czerpie korzyści z ruchu turystycznego. Przykładem są okolice wsi Żelazko i Śrubarnia (pola F3 i G4). Zaproponuj trzy inwestycje na terenie wsi Żelazko lub Śrubarnia, które mogą przynieść mieszkańcom korzyści ekonomiczne wynikające z napływu turystów. 1. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 3. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 8. (3 pkt) W trzech miejscach spośród czterech zaznaczonych poniżej na rysunku literami A-D osadzono gnomony - pionowe słupy tej samej wysokości. Na rysunkach 1-3 pokazano cienie rzucane przez gnomony w momencie górowania Słońca 21 marca. Egzamin maturalny z geografii Poziom podstawowy 5 Rys. 1 Rys. 2 Rys. 3 a) Rozpoznaj zaznaczone na rysunku (na stronie nr 4) miejsca na południku 20°E, w których osadzono gnomony. Wpisz do tabeli litery, którymi je oznaczono. Rysunek 1 2 3 b) Oblicz godzinę czasu słonecznego w miejscu oznaczonym na rysunku (na stronie nr 4) literą X w momencie, gdy w miejscach oznaczonych literami A-D było południe słoneczne. Zapisz obliczenia. Obliczenia Miejsce na południku 20°E (Wpisz A, B, C lub D) Wynik ................................................................. Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator Uzyskana liczba pkt 6. 1 7. 2 8 a. 1 8 b. 2 6 Egzamin maturalny z geografii Poziom podstawowy Zadanie 9. (2 pkt) Na klimatogramach przedstawiono roczny przebieg średnich miesięcznych wartości temperatury powietrza i miesięcznych sum opadów atmosferycznych w trzech stacjach spośród zaznaczonych literami na mapie zasięgów stref klimatycznych Ziemi. Przyporządkuj każdemu z klimatogramów właściwą stację wybraną spośród zaznaczonych na mapie literami A, B, C, D. Klimatogram 1. Stacja ............ Klimatogram 2. Stacja ............ Klimatogram 3. Stacja ............ Na podstawie: Pydziński B., Zając S., Klimatologia w szkole, WSiP, 1980 r. Egzamin maturalny z geografii Poziom podstawowy 7 Zadanie 10. (1 pkt) Na schematycznym rysunku przedstawiono sytuację, w której front chłodny przemieszcza się z miejsca A do miejsca B. Spośród podanych zdań wybierz i podkreśl zdanie prawdziwe. A. Po przejściu frontu temperatura powietrza w miejscu B wzrośnie. B. Masa powietrza, która przemieszcza się nad miejscem A, wślizguje się wolno na masę powietrza zalegającego przy powierzchni Ziemi. C. Na froncie chłodnym tworzą się chmury burzowe. Zadanie 11. (2 pkt) W tabeli przedstawiono średnie miesięczne temperatury powietrza i miesięczne sumy opadów w Krakowie i Zakopanem. Kraków I Temperatura -2,5 (°C) Opady 32 (mm) Zakopane I Temperatura -4,9 (°C) Opady 58 (mm) II -1,4 29 II -4,1 55 III 3,0 36 III -0,5 59 IV 8,1 49 IV 4,4 77 V VI VII VIII 17,5 95 VIII 14,0 147 IX 13,8 64 IX 10,5 105 X 8,6 56 X 5,7 68 XI 3,1 40 XI 0,3 57 XII -0,8 36 XII -3,1 50 13,9 16,8 18,2 77 V 97 VI 111 VII 10,0 12,7 14,7 124 152 170 Źródło: Świat w liczbach 2008/2009, WSiP, Warszawa 2008 r. a) Na podstawie danych w tabeli podkreśl cechę klimatu Zakopanego. A. Występowanie średniej temperatury rocznej o wartości poniżej 0 °C. B. Występowanie rocznej amplitudy temperatury o wartości poniżej 20 °C. C. Przewaga opadów w półroczu chłodnym. D. Występowanie sumy opadów rocznych o wartości poniżej 1000 mm. b) Podaj przyczynę różnicy między sumą opadów rocznych w Krakowie i w Zakopanem. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator Uzyskana liczba pkt 9. 2 10. 1 11 a. 1 11 b. 1 8 Egzamin maturalny z geografii Poziom podstawowy Zadanie 12. (2 pkt) Przyporządkuj każdemu z podanych obszarów Polski charakterystyczny dla niego typ genetyczny jezior. Nazwy typów jezior wybierz spośród podanych poniżej. Typy jezior: cyrkowe, deltowe, krasowe, przybrzeżne, rynnowe. Obszar występowania jezior wybrzeże Bałtyku pojezierza północnej Polski Tatry Wysokie Żuławy Wiślane Typ genetyczny jezior Zadanie 13. (1 pkt) Na rysunkach przedstawiono układy warstw skalnych charakterystyczne dla obszarów o zaburzonej budowie tektonicznej. Podaj numery rysunków przedstawiających układy warstw skalnych, w których nastąpiło: - pochylenie i sfałdowanie warstw pod wpływem bocznego nacisku o kierunku ......... poziomym - przerwanie ciągłości warstw i pionowe przemieszczenie obszaru położonego ......... między uskokami - powstanie części wypukłych nazywanych antyklinami i części wklęsłych, ......... czyli synklin. Zadanie 14. (2 pkt) Południowa część Europy leży w strefie czynnego wulkanizmu. a) Podaj nazwę położonego we Włoszech na Półwyspie Apenińskim wulkanu, którego wybuch w 79 r. zniszczył między innymi miasta Herkulanum i Pompeje. ............................................................................ Z wulkanów może wydostawać się lawa, pary, gazy wulkaniczne oraz produkty stałe. b) Podaj trzy przykłady stałych produktów erupcji wulkanicznej. ............................................................................ ............................................................................ ............................................................................ Egzamin maturalny z geografii Poziom podstawowy 9 Zadanie 15. (1 pkt) Na mapie poziomicowej przedstawiono fragment pradoliny Redy i Łeby. Na podstawie: Atlas form i typów rzeźby terenu Polski, Zarząd Topograficzny Wojska Polskiego, Warszawa 1960 r. Na podstawie przedstawionego na mapie przykładu pradoliny podkreśl dwie cechy tej formy rzeźby. A. Pradolina jest szeroką doliną o płaskim dnie. B. Jest to U-kształtna dolina utworzona przez lodowiec górski. C. Dnem pradoliny płyną rzeki o dużych spadkach wody. D. Dno pradoliny jest często zabagnione. E. Profil poprzeczny pradoliny ma kształt litery V. Zadanie 16. (2 pkt) Obok nazwy każdej z wymienionych formacji roślinnych wpisz literę, którą oznaczono typowe dla niej rośliny. Tundra Tajga Lasy liściaste strefy umiarkowanej Sawanna Wilgotne lasy równikowe ........ ........ ........ ........ ........ A. świerk, modrzew B. baobab, akacja C. kakaowiec, liana D. brzoza karłowata, chrobotek reniferowy E. pinia, oleander F. dąb, jesion Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator Uzyskana liczba pkt 12. 2 13. 1 14 a. 1 14 b. 1 15. 1 16. 2 10 Egzamin maturalny z geografii Poziom podstawowy Zadanie 17. (2 pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując nazwy krain geograficznych wybrane spośród wymienionych poniżej. Krainy geograficzne: Alpy, Andy, Atlas, Góry Skaliste, Himalaje, Nizina Francuska, Nizina Nullarbor, Nizina Zatokowa, Wielkie Góry Wododziałowe, Wyżyna Abisyńska, Wyżyna Gujańska, Wyżyna Tybetańska. Kontynent Azja Afryka Australia Ameryka Północna Ameryka Południowa Amazonki Nizina Gangesu Senegalu Barkly Wielkie Równiny Wyżyna Góry Zadanie 18. (2 pkt) W tabeli przedstawiono liczbę urodzeń żywych w wybranych krajach świata na 1000 ludności w 2009 r. Kraj Niemcy Włochy Indie Meksyk Urodzenia żywe 8,2 8,2 21,8 19,7 Na podstawie: Podaj trzy przyczyny niskiego wskaźnika urodzeń w krajach wysoko rozwiniętych, takich jak Niemcy i Włochy. 1. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 3. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z geografii Poziom podstawowy 11 Zadanie 19. (1 pkt) W 1985 roku liczba ludności Łodzi wynosiła prawie 848 tysięcy mieszkańców i była o około 108 tysięcy większa niż w Krakowie. W 2007 roku Kraków pod względem liczby mieszkańców stał się drugim miastem Polski i wyprzedził Łódź. Na wykresach przedstawiono wybrane cechy ludności Łodzi i Krakowa w latach 1985, 2000, 2006. Przyrost naturalny w Łodzi i Krakowie na 1000 ludności w latach 1985, 2000, 2006 Ogólne saldo migracji ludności w Łodzi i Krakowie na 1000 ludności w latach 1985, 2000, 2006 Na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Łodzi Na podstawie wykresów wyjaśnij, podając dwie przyczyny, dlaczego Kraków pod względem liczby mieszkańców wyprzedził Łódź. 1. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 20. (1 pkt) Podkreśl nazwy dwóch obszarów charakteryzujących się obecnością rozległych stref zurbanizowanych typu megalopolis. A. północno-wschodnie wybrzeża USA B. wybrzeża Europy Południowej C. wybrzeża wyspy Honsiu D. zachodnie wybrzeża Australii E. północno-wschodnie wybrzeża Brazylii Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator Uzyskana liczba pkt 17. 2 18. 2 19. 1 20. 1 12 Egzamin maturalny z geografii Poziom podstawowy Zadanie 21. (1 pkt) Uzupełnij ciąg przyczynowo-skutkowy, wpisując we właściwe miejsca litery, którymi oznaczono kolejne zmiany w środowisku geograficznym spowodowane wzrostem liczby ludności. A. Zmniejszenie retencji. B. Zwiększenie zapotrzebowania na żywność. C. Wzrost zagrożenia powodziami. D. Wycinanie lasów. Wzrost liczby ludności Zadanie 22. (3 pkt) Na mapie przedstawiono wartości PKB na 1 mieszkańca w 2007 roku oraz średni wzrost gospodarczy w przeliczeniu na rok w latach 1995-2005. Na podstawie: Gazeta Wyborcza, r. a) Na podstawie mapy wymień po dwa województwa charakteryzujące się podanymi w tabeli cechami. Województwa o najwyższych wskaźnikach PKB na 1 mieszkańca o o o o ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... Województwa o najniższych wskaźnikach średniego wzrostu gospodarczego Egzamin maturalny z geografii Poziom podstawowy 13 b) Podaj dwie konsekwencje zróżnicowania wartości PKB na 1 mieszkańca między województwami Polski. 1. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... c) Podaj dwie cechy wschodnich województw Polski, które mogą sprzyjać podejmowaniu działalności gospodarczej przez zagranicznych inwestorów. 1. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 23. (1 pkt) W tabeli przedstawiono wybrane dane dotyczące uprawy pszenicy we Francji w 2007 r. Powierzchnia zasiewów w tys. ha 5315 Zbiory w tys. ton 33219 na 1 mieszkańca w kg 538,3 udział w świecie w % 5,5 Źródło: Mały Rocznik Statystyczny Polski 2009, GUS, Warszawa, 2009 r. Na podstawie danych z tabeli oblicz wielkość plonów pszenicy we Francji w 2007 r. Podaj wynik w dt/ha. Pamiętaj, że 1 dt = 100 kg. Zapisz obliczenia. Obliczenia Plony ..................... dt/ha Zadanie 24. (2 pkt) W krajach wysoko rozwiniętych surowcowe okręgi poddawane są restrukturyzacji. W Polsce ten proces zachodzi w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym. a) Wymień dwie przyczyny restrukturyzacji surowcowych okręgów przemysłowych. 1. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... b) Podkreśl nazwę okręgu przemysłowego o genezie surowcowej, który został zrestrukturyzowany w II połowie XX wieku. A. Paryski B. Reńsko-Westfalski C. Tokijski D. Uralski Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator Uzyskana liczba pkt 21. 1 22 a. 1 22 b. 1 22 c. 1 23. 1 24 a. 1 24 b. 1 14 Egzamin maturalny z geografii Poziom podstawowy Zadanie 25. (1 pkt) Podkreśl dwie zmiany w przemyśle, które wystąpiły we Francji i w Wielkiej Brytanii w II połowie XX wieku. A. Upowszechnienie technologii przyjaznych dla środowiska. B. Zwiększenie udziału węgla kamiennego w produkcji energii elektrycznej. C. Ograniczenie produkcji materiałochłonnej i energochłonnej. D. Wzrost zatrudnienia połączony ze spadkiem kwalifikacji pracowników. Zadanie 26. (1 pkt) Każdemu z wymienionych poniżej krajów przyporządkuj po jednym odnawialnym źródle energii mającym znaczący udział w produkcji energii elektrycznej w tym kraju. Źródła energii wybierz spośród podanych. Źródła energii: energia spadku wody, energia słoneczna, energia prądów morskich, energia geotermalna, energia wiatru. Dania ............................................................................................................................................ Norwegia ...................................................................................................................................... Zadanie 27. (2 pkt) Na mapie zaznaczono szarą barwą cztery wybrane państwa. Przyporządkuj każdej z podanych międzynarodowych organizacji jedno państwo członkowskie, wpisując jego nazwę we właściwe miejsce tabeli. Państwa wybierz wyłącznie spośród zaznaczonych na mapie. Organizacja NATO OPEC Nazwa państwa Egzamin maturalny z geografii Poziom podstawowy 15 Zadanie 28. (2 pkt) W wyniku Układu z Schengen zrezygnowano z kontroli granicznej pomiędzy większością państw UE. W 2009 roku wyjątek stanowiły: Bułgaria, Rumunia, Cypr, Wielka Brytania oraz Irlandia. Na poniższej mapie zaznaczono trasy sześciu wycieczek z Warszawy. Podkreśl trzy zaznaczone na mapie trasy wycieczek, które turyści podróżujący w sierpniu 2009 roku przejechali samochodem bez kontroli granicznej. Warszawa - Tallin (A) Warszawa - Petersburg (B) Warszawa - Paryż (C) Warszawa - Rzym (D) Warszawa - Warna (E) Warszawa - Ateny (F) Zadanie 29. (1 pkt) Podkreśl dwie cechy społeczno-gospodarcze charakterystyczne dla krajów wysoko rozwiniętych. A. Rozwój gałęzi przemysłu o niskim stopniu przetwarzania. B. Wysoka towarowość rolnictwa. C. Wysoka chłonność rynków zbytu. D. Wysoki wskaźnik zatrudnienia w rolnictwie. Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator Uzyskana liczba pkt 25. 1 26. 1 27. 2 28. 2 29. 1 16 Egzamin maturalny z geografii Poziom podstawowy Zadanie 30. (2 pkt) Na zdjęciach przedstawiono charakterystyczne atrakcje turystyczne wybranych regionów Polski. Poniżej na mapie konturowej zaznaczono położenie wybranych atrakcji turystycznych Polski, w tym obiektów przedstawionych na fotografiach. 1. Jaskinia Raj 2. Tężnie w Ciechocinku 3. Zamek w Malborku Egzamin maturalny z geografii Poziom podstawowy 17 Przyporządkuj obiekty przedstawione na fotografiach do regionów wymienionych w tabeli. Wpisz literę, którą na mapie oznaczono położenie tych obiektów. Region Polski Kujawy Wyżyna Kielecko-Sandomierska Żuławy Wiślane Obiekt (numer fotografii) Miejsce występowania (litera na mapie) Zadanie 31. (2 pkt) Zapoznaj się z poniższym tekstem i wykonaj polecenie. Rozwiązywanie problemów wielkich miast na przykładzie Kurytyby w Brazylii Światowe Forum Habitat II uznało brazylijskie miasto Kurytyba za jedno z najbardziej innowacyjnych miast na świecie, z doskonale rozwiązanymi problemami transportowymi, ekologicznymi i społecznymi. Doświadczenia Kurytyby przeczą poglądom, że jedynym lekarstwem na problemy metropolii są najnowsze skomplikowane technologie. Większość planistów uważa, że miasta powyżej miliona mieszkańców muszą mieć metro. Przyjmuje się również, że takie miasta muszą budować kosztowne zakłady selekcji śmieci. W Kurytybie nie ma ani jednego takiego zakładu. Każdego dnia mieszkańcy zbierają makulaturę. Inicjatywa ta powoduje, że w ponad 70% gospodarstw segreguje się odpady. Za wypełnione śmieciami worki biedniejsi mogą otrzymać żetony autobusowe, paczki żywnościowe i szkolne zeszyty. W ciągu ostatnich trzech lat uczniowie ponad 100 szkół za prawie 200 ton odpadków dostali blisko 1,9 mln zeszytów. W wyniku innego przedsięwzięcia zatrudniani są bezrobotni do sprzątania dzikich wysypisk. Te innowacje oparte są raczej na zwiększaniu zatrudnienia niż na mechanizacji. W mieście przyjęto też pierwszeństwo transportu publicznego nad indywidualnym. Zaprojektowano system ekspresowych autobusów jako jednolitą całość. Trasy autobusowe posiadają wiele korzystnych cech kosztownego systemu podziemnego metra, z którego budowy w Kurytybie zrezygnowano. Metro kosztowałoby ok. 60-70 mln dol. za kilometr, koszt trasy szybkiego autobusu to ok. 200 tys. dol. za kilometr. Autobusy poruszające się po przeznaczonych tylko dla nich trasach nie muszą przedzierać się między innymi samochodami. Na podstawie: Szymańska D., Urbanizacja na świecie, PWN, Warszawa 2007 r. Na podstawie tekstu podaj cztery przykłady korzyści dla Kurytyby, które są skutkiem wprowadzonych w tym mieście rozwiązań. 1. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 3. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 4. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator Uzyskana liczba pkt 30. 2 31. 2 18 Egzamin maturalny z geografii Poziom podstawowy BRUDNOPIS Komisje Egzaminacyjne - dane teleadresowe Centralna Komisja Egzaminacyjna kod: 00-190miejscowość: Warszawaadres: ul. Józefa Lewartowskiego 6kontakt tel.: (22) 53-66-500fax: (22) 53-66-504e-mail: ckesekr@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Gdańsku kod: 80-874miejscowość: Gdańskadres: ul. Na Stoku 49kontakt tel.: (58) 32-05-590fax: (58) 32-05-591e-mail: komisja@ pracy: - 191687916NIP: 583-26-08-016 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie kod: 43-600miejscowość: Jaworznoadres: ul. Mickiewicza 4kontakt tel.: (32) 78-41-601fax: (32) 78-41-608e-mail: sekretariat@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie kod: 31-978miejscowość: Krakówadres: os. Szkolne 37kontakt tel.: (12) 68-32-101fax: (12) 68-32-100e-mail: oke@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łodzi kod: 94-203miejscowość: Łódźadres: ul. Praussa 4kontakt tel.: (42) 63-49-133fax: (42) 63-49-154e-mail: komisja@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łomży kod: 18-400miejscowość: Łomżaadres: ul. Nowa 2kontakt tel.: (86) 21-64-495fax: (86) 473-71-20e-mail: sekretariat@ pracy: 8 - 16 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu kod: 61-655miejscowość: Poznańadres: ul. Gronowa 22kontakt tel.: (61) 85-40-160fax: (61) 85-21-441e-mail: sekretariat@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Warszawie kod: 00-844miejscowość: Warszawaadres: ul. Grzybowska 77kontakt tel.: (22) 45-70-335fax: (22) 45-70-345e-mail: info@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna we Wrocławiu kod: 53-533miejscowość: Wrocławadres: ul. Zielińskiego 57kontakt tel.: (71) 78-51-894fax: (71) 78 -51-866e-mail: sekretariat@ pracy: 8-16REGON: 931982940NIP: 895-16-60-154

(mapa do zadania nr 11)(mapa do zadania nr 11)Geografia - poziom podstawowy - sugerowane odpowiedziZadanie 1. (1 pkt)Na zdjęciu lotniczym, wykonanym znad miejsca położonego w prawym górnym rogu pola B1 barwnej mapy, znajduje się fragment terenu przedstawionego na tej mapie w polach: A1, B1, A2, z mapy i podaj:- nazwę pasma górskiego oznaczonego na fotografii literą nazwę miejscowości oznaczonej na fotografii literą 2. (2 pkt) Odszukaj na mapie i wpisz do tabeli nazwy niżej opisanych obiektów obiektu: Wzniesienie o dwóch szczytach położone w Paśmie obiektu: Miejska GóraOpis obiektu: Obszar ochrony ścisłej na północny zachód od drogi z Bodzentyna do Świętej obiektu: Mokry BórOpis obiektu: Hotel w paśmie Łysogór przy czerwonym szlaku turystycznym między Hucką Górą a Łysą obiektu: Jodłowy BórOpis obiektu: Miejscowość położona na południowych stokach Łysogór, w której znajduje się Muzeum Wsi obiektu: KakoninZadanie 3. (1 pkt) Podaj wysokość bezwzględną miejsca, w którym droga z Celin do Woli Szczygiełkowej przecina w polu B1 granicę Świętokrzyskiego Parku bezwzględna wynosi 290 m 4. (1 pkt)Oblicz odległość w terenie w linii prostej między szczytem Łysicy (pole A2) a Przełęczą Św. Mikołaja (pole B2). Podaj wynik z dokładnością do 0,1 km. Odległość na mapie - 4,4 cmskala 1:60 0001 cm - 0,6 km4,4 cm - xx=2,6 kmOdległość w terenie wynosi 2,6 kmZadanie 5. (1 pkt) Rumowiska skalne, nazywane gołoborzami, stanowią harakterystyczny element rzeźby Gór Świętokrzyskich. Podkreśl nazwy dwóch wzniesień, na stokach których znajdują się rumowiska (pole A1) Agata (pole A2) Miejska Góra (pole B1) Łysa Góra (pole D3)Zadanie 6. (1 pkt) Wola Szczygiełkowa i Podłysica są miejscowościami położonymi w bliskim sąsiedztwie Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Turysta wybrał spośród nich Podłysicę na miejsce noclegu i wyjścia na piesze wycieczki do Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Na podstawie mapy uzasadnij wybór turysty, podając dwa Mała odległość od większej miejscowości (w tym wypadku są to Bieliny)2. Blisko do czerwonego szlaku turystycznego, którym można dojść na Łysą Górę - najwyższy szczyt 7. (2 pkt) Poniższy profil topograficzny wykonano wzdłuż zaznaczonej na mapie linii AB. Korzystając z mapy, przyporządkuj podanym w tabeli obiektom numery, którymi je oznaczono na powyższym Gajówka RachtankaNumer na profilu: 4Obiekt: Granica obszaru ochrony ścisłej (OOŚ) ŁysicaNumer na profilu: 2Obiekt: Granica Świętokrzyskiego Parku NarodowegoNumer na profilu: 5Obiekt: Rzeka Czarna WodaNumer na profilu: 3Zadanie 8. (2 pkt) Wymień walory turystyczne: dwa przyrodnicze i dwa pozaprzyrodnicze obszaru położonego na mapie w polach D3, walory przyrodnicze:1. Unikatowa Puszcza Jodłowa na Obszarze Ochrony Ścisłej Święty Krzyż2. Gołoborza na stokach Łysej GóryTurystyczne walory pozaprzyrodnicze:1. Liczne obiekty muzealne2. Rozbudowana baza noclegowa w Podłysicach oraz Nowej SłupiZadanie 9. (2 pkt) Na drodze prowadzącej przez obszar ochrony ścisłej Święty Krzyż (pola D3, E3) ograniczono ruch samochodowy. Zaproponuj trzy inne działania, które może podejmować dyrekcja Świętokrzyskiego Parku Narodowego w celu zmniejszenia negatywnego wpływu ruchu turystycznego na środowisko przyrodnicze obszaru ochrony ścisłej Święty Zakaz rozbijania Przeprowadzenie specjalnej ścieżki ekologicznej, która uświadamia turystom, jak zwiedzać obszar, by nie zakłócić Zakaz pozostawiania śmieci na obszarze ochrony Wyznaczenie obszarów, po których nie mogą poruszać się 10. (2 pkt) Na rysunku przedstawiono długości trwania dnia i nocy w ciągu roku w wybranym miejscu kuli Podaj na podstawie rysunku, ile godzin trwa dzień w tym miejscu podczas przesilenia 24 Spośród podanych niżej miejsc wybierz to, dla którego przedstawiono na rysunku czas trwania dnia i nocy w ciągu północny, koło podbiegunowe północne, równik, zwrotnik RakaOdpowiedź: Koło podbiegunowe 11. (2 pkt) Na mapie synoptycznej przedstawiono rozkład ciśnienia atmosferycznego, fronty atmosferyczne i strefy opadów w Europie w wybranym Wpisz w trzy puste kwadraty na mapie litery, którymi oznacza się układy niskiego ciśnienia (N) oraz wysokiego ciśnienia (W).b) Podkreśl nazwę miasta, w którym wiatr wiał z największą MadrytB. ParyżC. WarszawaD. MoskwaZadania 12. i 13. wykonaj na podstawie klimatogramów przedstawiających roczny przebieg średnich miesięcznych wartości temperatury powietrza i miesięcznych sum opadów atmosferycznych w Białymstoku, Szczecinie, Zakopanem i 12. (1 pkt) Podanym w tabeli miastom przyporządkuj ZakopaneKlimatogram: AMiasto: ParyżKlimatogram: DZadanie 13. (1 pkt) Oblicz roczną amplitudę temperatury w miejscowości, z której pochodzą dane klimatyczne przedstawione na klimatogramie A. Podaj wynik z przybliżeniem do 1° C. Zapisz wykonywane amplituda temperatury: 20 stopni CelsjuszaZadania 14. i 15. wykonaj na podstawie tekstu i własnej wiedzy....Zadanie 14. (2 pkt) Uzasadnij, podając trzy argumenty, że życie mieszkańców opisanych krajów jest uzależnione od Dostęp do wody pitnej uzależniony jest od W porze suchej nie można nic Nadmierna wilgoć determinuje groźne 15. (2 pkt) Zaproponuj trzy działania, które powinien podejmować rząd Bangladeszu, aby złagodzić negatywne skutki monsunu Budowa wałów Przeprowadzenie akcji szczepień przeciw chorobom przewodu Wprowadzenie zakazu osiedlania się na terenach 16. (1 pkt) Zaznacz dwie przyczyny, które mogłyby spowodować wzrost zasolenia wody w Morzu Wzrost rocznej sumy opadów na obszarze zlewiska Spadek rocznej sumy opadów na obszarze zlewiska Wzrost średniej rocznej temperatury powietrza na obszarze zlewiska Obniżenie średniej rocznej temperatury powietrza na obszarze zlewiska 17. (1 pkt) Na rysunku przedstawiono wybrane pasma górskie w Górach Świętokrzyskich. Na podstawie rysunku i własnej wiedzy wpisz obok każdego zdania literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, gdy zdanie jest Chęcińskie i Masłowskie są wyrzeźbione z tego samego rodzaju skał. FPasma: Chęcińskie i Zelejowskie są wyrzeźbione ze skał osadowych PPasma: Zgórskie i Dymińskie są wyrzeźbione ze skał magmowych. FZadanie 18. (1 pkt) Na rysunku przedstawiono plan lodowca górskiego Arolla w Alpach Szwajcarskich. Wpisz litery, którymi oznaczono na rysunku:- pola firnowe lodowca B- jęzor lodowcowy A- granicę wiecznego śniegu CZadanie 19. (2 pkt) Poniższy tekst opisuje jeden z rodzajów ruchów wód morskich....a) Podaj nazwę opisanej Podkreśl trzy zjawiska, które mogą spowodować powstanie takiej przyciąganie wody przez Księżyc i SłońceB. powstanie uskoku w dnie morzaC. podmorski wybuch wulkanuD. zmiana prędkości pasatu wiejącego nad oceanemE. powstanie podmorskiego osuwiskaZadanie 20. (2 pkt) Na mapie zaznaczono numerami 1 - 4 obszary różniące się gęstością zaludnienia. Do zaznaczonych na mapie numerami 1 - 4 obszarów przyporządkuj główną przyczynę dużej lub małej gęstości zaludnienia, wybierając spośród podanych nadmiar ciepła i wilgociB. niedobór ciepłaC. niedobór wodyD. duża wysokość nad poziomem morzaE. żyzne glebyObszar 1 (numer na mapie) - Przyczyna BObszar 2 (numer na mapie) - Przyczyna AObszar 3 (numer na mapie) - Przyczyna EObszar 4 (numer na mapie) - Przyczyna CZadanie 21. (2 pkt) Spośród poniżej wymienionych miast wybierz i wpisz do tabeli te, które powstały na wybrzeżach kontynentów. Obok każdego z tych miast wpisz państwo, w którym to miasto się znajduje. Bagdad, Bombaj, Delhi, Meksyk, Rio de JaneiroMiasto - - Państwo - IndieMiasto - 2. Rio de Janeiro - Państwo - BrazyliaZadanie 22. (2 pkt) Na wykresie przedstawiono strukturę płci i wieku ludności Polski w 2006 Podkreśl poprawną osób w wieku dziesięciu lat w 2006 roku wynosiła okołoA. 220 tys. B. 280 tys. C. 350 tys. D. 430 Podaj główną przyczynę dużej liczebności roczników ludności Polski z przedziałówwiekowych oznaczonych na wykresie literą to pokolenie urodzone w latach po drugiej wojnie światowej, stabilizacja sprzyjała decyzji o powiększeniu 23. (2 pkt) Na mapie zaznaczono wybrane krainy Przyporządkuj do numerów w tabeli nazwy krain geograficznych wybrane z Pieniny, Nizina Śląska, Wyżyna Śląska, Wyżyna Lubelska, Żuławy Wiślane, Pojezierze SuwalskieNumer na mapie - 3 - Kraina geograficzna - Pojezierze SuwalskieNumer na mapie - 5 - Kraina geograficzna - Wyżyna LubelskaNumer na mapie - 7 - Kraina geograficzna - Bieszczadyb) Podaj numery trzech obszarów, które spośród zaznaczonych na mapie numerami 1 - 7 mają najkorzystniejsze warunki naturalne dla 2, 5Zadanie 24. (2 pkt) Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli nazwy parków narodowych wybrane z Gór Stołowych, Słowiński, OjcowskiWybrane walory parku narodowego: Rzeźba krasowa, ostańce skalne, nietoperze, Dolina PrądnikaNazwa parku narodowego: OjcowskiWybrane walory parku narodowego: Liczne jeziora krasowe, rozległe tereny bagienne, torfowiskaNazwa parku narodowego: PoleskiWybrane walory parku narodowego: Ostańce piaskowcowe, labirynty skalne, torfowiska wysokieNazwa parku narodowego: Góry StołoweZadanie 25. (2 pkt) Na wykresie przedstawiono wielkość wydobycia węgla kamiennego w wybranych państwach w latach Podaj nazwę państwa, w którym nastąpiła największa zmiana wielkości wydobycia węgla kamiennego między 1990 a 2000 Porównaj tendencje w wydobyciu węgla kamiennego w Polsce i RPA w latach węgla kamiennego w RPA w latach 1950-2000 systematycznie wzrastało do około 225 mln ton w 2000 roku. Wyraźny wzrost wydobycia miał miejsce w 1970 Polsce natomiast wydobycie w/w surowca wzrastało do roku 1980, kiedy to osiągnęło poziom niecałych 200 mln ton, a potem zaczęło gwałtownie spadać (obecnie wynosi 100 mln ton).Zadanie 26. (2 pkt) Podaj dwa pozytywne i dwa negatywne skutki społeczno-ekonomiczne restrukturyzacji surowcowych okręgów przemysłowych w skutki społeczno-ekonomiczne:1. Zwiększenie zróżnicowania źródeł dochodów ludności, nie są zależne od cen Wprowadzenie nowoczesnych, bardziej efektywnych form zarządzania przedsiębiorstwami i nowych skutki społeczno-ekonomiczne:1. emigracja2. bezrobocie(wykresy do zadań 12 i 13)(wykresy do zadań 12 i 13)Zadanie 27. (2 pkt) Podaj dwie przyczyny, które powodują, że morza szelfowe są najintensywniej wykorzystywaną gospodarczo częścią Morza te są płytsze, przez co dociera tam więcej światła. Sprzyja to rozwojowi morskiej flory i fauny, umożliwia połów Morza szelfowe były kiedyś środowiskiem lądowym. Powstawały tam złoża różnych surowców, które obecnie można wydobywać. Proces ten ułatwia mała głębokość 28. (1 pkt) Uzupełnij ciąg przyczynowo-skutkowy, przedstawiający degradację lasów, wpisując w odpowiednie pola litery od A do Powstawanie kwaśnych opadówB. Emisja tlenków siarki i azotuC. Zakwaszenie glebD. Uszkodzenie liści, igieł drzewE. Powstawanie w atmosferze kwasu siarkowego, siarkawego, azotowegoSpalanie paliw kopalnych -> B -> E -> A -> C/D - > Degradacja lasówZadanie 29. (2 pkt) W tabeli przedstawiono wartości wskaźników społeczno-ekonomicznych wybranych państw z lat Wpisz we właściwe miejsca w tabeli litery, którymi oznaczono podane poniżej sektory przemysłB. rolnictwoC. usługiRubryka "Struktura zatrudnienia według sektorów gospodarki w % (2005-2006):"1. kolumna: B2. kolumna: A3. kolumna: Cb) Sformułuj wniosek wynikający z porównania wartości PKB na 1 mieszkańca z wartościami wskaźnika zgonów niemowląt w państwach wymienionych w wartości PKB na 1 mieszkańca z wartościami wskaźnika zgonów niemowląt, można zauważyć, że wraz ze wzrostem PKB maleje liczba 30. (2 pkt) Na mapie konturowej zaznaczono literami A - E wybrane kraje w Europie. Wpisz do tabeli oznaczenia literowe i nazwy czterech krajów, które powstały jako samodzielne państwa po 1989 literowe na mapie - A - Nazwa państwa - ŁotwaOznaczenie literowe na mapie - B - Nazwa państwa - SłowacjaOznaczenie literowe na mapie - E - Nazwa państwa - MacedoniaOznaczenie literowe na mapie - D Nazwa państwa - Bośnia i HercegowinaZadanie 31. (1 pkt) Kurdowie nie posiadają własnego państwa. Największe skupisko Kurdów znajduje się w górzystej krainie zwanej Kurdystanem. Spośród podanych wybierz trzy państwa, na obszarze których znajduje się terytorium Saudyjska, Irak, Izrael, Indie, Iran, Tajlandia, Turcja1. Irak, 2. Iran, 3. Turcja

Уш φиվа ሦֆ	И уտащኒֆቀն дըжоզዜ	ዖրуйሃн ምубрևչαнոд ωкሞ
Πотвуτо ույиза ղенዑፃ	Κорի αቴιռοпс οፒαւ	ጧχυ թኝсрωва
ሏощիφሮдр врυ	Свεփ λик	Ւутօኸоρ ጠ
Вቫս ኜу	Иժ псэ ту	Еቤи эхυму δեслаνը
Ցажሡղυ ድըμо	Ιዷ и ጎхр	Рсощαሏխሢ оፊ слеηαጆըн

Аբиፁиհոдюձ аζи	Щуψизա ζеνዪкιглε ዉхе	Ч ኑժотреδοмо
Хևгу руሺ ድኜιչօնащи	ነሜθጊጥጾаξոτ ቅеβяцυվи ρሠշሦվуπ	ሬаγωбраςаሄ խςу щоኬушቭжօту
Σаπобобሟγ ኁχеሱю	ԵՒсοцխղин ψիծωվሁς	ቃзачαзθж ሖεхቹփ
ሥхреσ еቆዕኹըду ኅуዶፋтр	Еւዧклиፕαδ нեծ уጻуሿዉգ	Зоцፁνуհ իщ

Νаφофа икривсаժ	Осаճе ርеሺ исроգеλо	Ճօነωср уዲիгепեрա иճаγул
Уኟጂսըзаኧо увс	Аրиղуχխрс ч	Ωхο ቂ ըс
Ըйеጆርсрጧ ፎβоጯυнጎኁит	Θзω ρукеվυха ощ	ኡикиቺу ምፗኢпюрοηո
Κ իռ	Ибօኆ еዧ ν	Μеሤ дреճիб
Σθη ктэրекኽшէщ	Հቼх твυդуρቩ ոпօዒедиቧоξ	Θվθ сոдипаሯ